رابطه بین ریسک و بازدهی در بورس

نگاهی به بازده و ریسک در سرمایهگذاری
بازده و ریسک دو روی سکه سرمایه گذاری در بورس هستند. وقتی دارایی خود را در صنعت یا بنگاه اقتصادی هزینه میکنید، باید پیشبینی قابل قبولی نسبت به بازده و ریسک سرمایه گذاری خود داشته باشید. این پیشبینی به شناخت شما از حوزه انتخاب شده بستگی دارد. در یک سرمایه گذاری مطمئن، همواره بازدهی مثبت بر ریسک و احتمال ضرر میچربد اما قدم اول برای تخمین بازده و ریسک در سرمایه گذاری، آشنایی با معنا و مفهوم این دو واژه مهم است.
در این مطلب عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:
منظور از بازده چیست؟
بازده تعریف روشنی دارد. سود یا ضرری است که برای صرف دارایی در شغل یا بازاری نصیب سرمایهگذار میشود. به عنوان مثال شما در مهرماه ۲۰ میلیون تومان وارد بازار بورس میکنید و در آبان ماه پول شما ۲۱ میلیون تومان است.
۱ میلیون اضافه شده؛ بازده سرمایه گذاری شما است. اما اگر پول شما در آبان ماه ۱۹ میلیون تومان باشد؛ بازده شما منفی ۱ میلیون بوده است.
بازده به دو نوع مختلف تقسیم میشود. بازده انتظاری و بازده واقعی. بازده انتظاری، عددی است که سرمایهگذار برای سود خود متصور است و بازده واقعی، عددی است که به دست میآورد.
معمولا بازده و ریسک رابطهای مستقیم دارند. مثلا اگر سرمایه خود را به بانک بسپارید، سود ثابتی به عنوان بازده پول به شما پرداخت خواهد شد. سود ثابتی که ممکن است در درازمدت حتی از تورم سالیانه کشور کمتر باشد اما در این صورت شما مطمئن خواهید بود که اصل پول شما حفظ میشود.
اما با وارد شدن در بازار بورس یا سرمایه گذاری در بازارها و صنایع دیگر، ریسک سرمایهگذاری شما افزایش پیدا میکند و بازده انتظاری نیز بیشتر خواهد شد.
تعریف ریسک در سرمایه گذاری
تعریف ریسک وابستگی زیادی به تعریف بازده دارد. اختلاف میان بازده انتظاری و بازده واقعی همان ریسک در سرمایه گذاری است:
بازده واقعی – بازده مورد انتظار = ریسک
بیشتر سرمایهگذاران بر این باور هستند که بازده واقعی کمتر از بازده مورد انتظار است. با افزایش ریسک در یک تصمیمگیری مالی، اختلاف میان بازده مورد انتظار و بازده واقعی بیشتر خواهد بود و با کاهش ریسک، این اختلاف کاهش مییابد.
ایجاد تعادل مناسب بین ریسک و بازده، مهمترین تصمیمگیری مالی به شمار میآید.
انواع ریسک و عوامل ایجاد کننده ریسک در سرمایه گذاری
در یک تقسیم بندی کلی ریسک به دو نوع سیستماتیک و غیر سیستماتیک تقسیمبندی میشود. ریسک سیستماتیک، ریسکی است که از عوامل بازار ناشی شده و بر یک سرمایهگذاری (مثلاً قیمت سهام شرکتها) تاثیر دارد و مدیریت آن از دست مدیران شرکتها خارج است.
اما ریسک غیرسیستماتیک، به ریسکی گفته میشود که ناشی از عوامل کلان حاکم بر یک بازار نیست و به ساختار یک شرکت یا بنگاه اقتصادی مربوط میشود.
برای مثال ساختار سرمایه شرکت، نوع محصول (کالا یا خدمات)، تصمیمگیری در شرایط مختلف و مولفههایی از این قبیل، تاثیراتی روی سهام آن شرکت میگذارند که همگی در تقسیمبندی ریسک غیرسیستماتیک قرار میگیرند.
شناخت انواع ریسک میتواند سرمایه گذار را به پیشبینی آینده خود مسلطتر کند.
ریسک نرخ ارز
نرخ ارز، ارزش برابری یک واحد پول خارجی به پول داخلی است؛ یعنی ارزش خرید یا فروش یک واحد پول خارجی به پول رایج یک کشور را نرخ ارز گویند.
نرخ ارز در کشورها به طور متناوب در حال تغییر است و همین موضوع میتواند روی میزان هزینهها، تولید، فروش و سود شرکتهایی که واردات و صادرات دارند، به شدت تاثیرگذار باشد.
وقتی نرخ ارز رشد میکند شرکتهایی که وارد کننده هستند باید مواد اولیه مورد نیاز خود را با قیمت بالاتری تهیه کنند، در نتیجه حاشیه سود آنها کم خواهد شد.
در مقابل شرکتهایی که به صادرات میپردازند، میتوانند از این موقعیت استفاده کرده و کالا یا خدماتشان را با نرخ بالاتری به فروش برسانند و به این طریق حاشیه سود خود را افزایش بدهند.
ریسک نرخ ارز ناشی از تغییر در بازده سهامها در نتیجه نوسانات نرخ ارز خارجی است.
ریسک نوسان نرخ بهره
در تبلیغات تلویزیون بسیار شنیدهاید که به طور مثال اوراق مشارکت ۵ ساله یک طرح خاص با سود ۲۰% از طریق بانکها پذیرهنویسی میشوند.
سرمایهگذار وقتی چنین تبلیغی را میبیند با خود تحلیل میکند که اگر به طور مثال سود بانکی که در حال حاضر ۲۰% است، به ۲۵% تغییر کند، برای او به صرفه است که پولش را در بانک سرمایهگذاری کند تا اوراق مشارکت بخرد.
به طور مشابه اگر میزان سود بانکی به ۱۵% کاهش پیدا کند منطقی است که پول را در اوراق مشارکت سرمایهگذاری کند. به این تغییراتی که در سود بانکی پیش میآید و باعث افزایش یا کاهش ارزش اوراق مشارکت میشود ریسک نوسان نرخ بهره میگویند. بنابراین هنگامی که یک سرمایهگذار اوراق مشارکت ۵ ساله مذکور را میخرد این ریسک نوسان نرخ بهره را قبول میکند؛ زیرا وقتی نرخ بهره در بازار کاهش یابد ارزش اوراق مشارکت بیشتر میشود و با افزایش نرخ بهره ارزش این اوراق کمتر میشود. تاثیر نرخ بهره بر سهام عادی کمتر از اوراق مشارکت است.
ریسک بازار
به ریسکی که از تغییرات بازده به واسطه نوسانات کلی بازار به وجود میآید، ریسک بازار گفته میشود. ریسک بازار به واسطه موارد مختلفی مانند جنگ، تغییرات اقتصادی، رکود اقتصادی و … به وجود میآید و سهام همه شرکتها و تمامی انواع اوراق بهادار تحت تاثیر تبعات آن قرار میگیرد.
این ریسک عموماً قابل پیشبینی نیست و در اثر عواملی که خارج از کنترل مدیران شرکتها است به وجود میآید.
ریسک تورمی
معنی این ریسک کاهش قدرت خرید به دلیل وجود تورم است و به گونهای با نوسانات نرخ بهره رابطه مستقیمی دارد. این ریسک تمامی اوراق بهادار از جمله سهامها را تحت تاثیر قرار میدهد.
ریسک تورمی یعنی وقتی شما در جامعهای تورمی زندگی میکنید، قدرت خریدتان کاهش مییابد؛ لذا تقاضا در بازار کمتر شده و باعث کاهش ارزش سهامهای موجود میشود.
به عبارت کلیتر تغییرات عمومی قیمتها ریسک قدرت خرید است. در جامعهای که میزان تورم بالا باشد، از قدرت خرید مردم کاسته میشود.
به بیان دیگر تورم باعث کاهش میزان تقاضا و تاثیر در قدرت خرید کلی مردم میشود. این ریسک نیز از کنترل مدیران شرکتها خارج و وابسته به شرایط اقتصادی جامعه است.
ریسک نقدینگی
نبود اطمینان درباره عامل زمان و ابهام قیمتی بالاتر، باعث ایجاد ریسک نقدینگی میشود. این ریسک با افزایش عواملی که گفته شد (زمان و ابهام قیمت) نیز افزایش مییابد.
وقتی نقدینگی موجود در بازار کاهش یابد، در واقع افرادی که در بازار هستند تمایل به خرید ندارند و خریدار در بازار کم میشود، این امر موجب ایجاد اختلاف در قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکتها میشود.
در نتیجه قدرت تقاضا کم میشود و ریسک سرمایهگذاری بالا میرود. به این ریسک که به علت کاهش نقدینگی بازار در میزان تقاضا ایجاد میشود، ریسک نقدینگی میگویند.
ریسک نقدینگی میتواند از رشد بازار جلوگیری کرده و باعث افت بازار (یا در اصطلاح ریزش بازار) شود.
ریسک تجاری
ریسکی که به دلیل انجام تجارت و کسب و کار در یک صنعت منحصر به فرد به وجود میآید، را ریسک تجاری مینامند.
برای مثال شرکت فولاد مبارکه در صنعت خود با ریسک تغییر قیمت فولاد جهانی مواجه است و اگر قیمت فولاد جهانی کاهش پیدا کند، قیمت محصول این شرکت نیز کاهش پیدا میکند و باعث کاهش سودآوری و در نتیجه کاهش ارزش سهام این شرکت میشود. با مطالعه و کسب اطلاعات کافی در مورد صنعت خاصی که قصد سرمایهگذاری در آن را دارید، میتوان تا حدی از این ریسک جلوگیری کنید.
ریسک مالی
یکی از منابع تامین مالی شرکتها، دریافت وام از بانکها، موسسات مالی و سایر نهادهای مربوطه است. زمانی که شرکتی با دریافت وام سعی در تامین مالی خود میکند، در حقیقت بدهیهای خود را در سمت راست ترازنامه افزایش داده است.
حال اگر شرکت نتواند خدمات یا محصولات خود را در زمان مناسب به فروش برساند، در نتیجه امکان بازپرداخت بدهیهای خود را در موعد مقرر نخواهد داشت؛ زیرا با کمبود نقدینگی مواجه شده است.
عدم بازپرداخت به موقع، موجب کاهش اعتبار شرکت نزد مراکز اعطاکننده وام برای دریافت تسهیلات بعدی خواهد شد که امکان تامین مالی آتی را از محل دریافت وام کاهش و احتمال ورشکستگی شرکت را افزایش میدهد.
کنترل ریسک در بازار سرمایه
در بازار سرمایه میتوان ریسک هر سهم را شناخت و محاسبه کرد. از طرف دیگر، میشود با مدیریت صحیح پورتفوی و انتخاب سهم درست، ریسک را پایین آورد و جلوی بازده منفی را گرفت.
ریسک هر سهم را میتوان با استفاده از رابطه زیر محاسبه کرد:
Ϭ = [Σ (ri – r̅)/n ] ۱/۲
در این فرمول، ri معرف بازده واقعی، ̅ r نماد میانگین بازده و n تعداد دورههای مورد مطالعه است.
برای نمونه تصور کنید بازده یک سهم در ۶ سال مالی گذشته به شرح زیر است:
حال ریسک این سهم را در سالهای مختلف با هم محاسبه میکنیم:
(ri – r̅)
Σ (ri – r̅)
(ri – r̅)/n
[Σ (ri – r̅)/n ] ۱/۲
به ترتیب از راست به چپ بازدهها (ri) را جمع و به تعداد سال (۶) تقسیم میکنیم تا میانگین بازده این سهم در این ۶ سال به دست آید که برابر مقدار ۱۱٫۳۳% است
سپس در ستون بعدی تکتک بازدهها را از بازده میانگین (r̅) کسر کرده و هرکدام را به توان ۲ میرسانیم.
در ستون بعدی مجموع آنها را محاسبه و در ستون بعد به تعداد آن یعنی عدد ۶ تقسیم میکنیم. در ستون آخر از عبارت به دست آمده جذر میگیریم و عدد حاصلشده همان انحراف معیار یا ریسک سهم مورد نظر ما در بازه ۶ سال گذشته است.
رابطه کوواریانس و محاسبه ریسک سهام
کوواریانس بین دو عدد، به معنای رابطه و همبستگی بین دو عدد است. مثلاً وقتی کوواریانس دو عدد مثبت است آن دو عدد با هم رابطه مستقیم دارد و با افزایش یکی، دیگری هم افزایش و با کاهش یکی، دیگری نیز کاهش مییابد.
کوواریانس منفی به معنای رابطه عکس بین آن دو عدد است و با کاهش یکی، دیگری افزایش مییابد و بالعکس. کوواریانس صفر (۰) بین دو عدد به معنای این است که این دو عدد هیچ رابطه و همبستگی باهم ندارند و در صورت تغییر یکی، دیگری تحت تأثیر قرار نمیگیرد.
از این قاعده آماری میتوان به منظور مدیریت ریسک سبد سهام خود بهره جست. به این ترتیب که مجموع سبد سهامی تشکیل دهیم که بسته به نوع سیاستگذاری ما، اجزای آن دارای کوواریانس منفی یا صفر باشند تا در برابر ریسک سیستماتیک، ریسکی تعدیلشده با بازدهی مورد قبول داشته باشیم.
محاسبه ریسک سبد سهام
فرض کنید سبدی داریم متشکل از ۲ سهم A و B که به ترتیب انحراف معیار (ریسک) هرکدام برابر Aϭ و Bϭ و وزن نسبی WA و WB (سهم هرکدام از سهمها در تشکیل سبد سهام مثلا نسبت ۵۰% سهم A و ۵۰% سهم B) و ضریب همبستگی ρ باشند.
ریسک سبد سهام ما از رابطه زیر محاسبه میشود:
Ϭp = (WA ۲ . ϭA ۲ + WB ۲ . ϭB ۲ + ϭ ۲ A ϭB ρ) ۱/۲
توجه داشته باشید که شاید نتوانیم میزان ریسک سهمها را تغییر دهیم اما با انتخابی درست، میتوانیم میزان ریسک سبد را به حداقل برسانیم. در اینجا ضریب ρ از اهمیت برخوردار است هر چه ضریب همبستگی ( با کوواریانس اشتباه نگیریم، کوواریانس میزان همبستگی بین دو سهم است اما ρ ضریب همبستگی بین آن دو است که عددی بین ۱- تا ۱+ است. کوواریانس بین دو سهم با استفاده از همین ضریب محاسبه میشود) به ۱- نزدیکتر باشد ریسک سبد کمتر میشود.
در سال ۱۹۵۲ هنری مارکوییتز از مدلی به نام مدل قیمتگذاری داراییهای سرمایهای سخن گفت که بعدها توسط افرادی ازجمله ویلیام شارپ تکامل یافت و بهعنوان مدلی برای محاسبه بازده و ریسک اوراق بهادار پرمخاطره نامگذاری شد که به اختصار آن را به نام مدل CAPM میشناسیم.
این مدل با محاسبه ضریب B نسبت به مقایسه ریسک دارایی با ریسک سیستماتیک بازار اقدام میکند. به عبارتدیگر میزان حساسیت بازده دارایی به بازده بازار را محاسبه میکند و با استفاده از رابطه زیر به دست میآید.
فرض کنید ضریب B برای دارایی خاصی ۱٫۵ تعیین شود، این یعنی زمانی که بازده بازار ۴+ % باشد بازده دارایی به میزان ۱٫۵ برابر آن یعنی ۶+% است و زمانی که بازده بازار ۱- % است، بازده دارایی ۱٫۵- % است.
مدل دیگر، مدل قیمتگذاری آربیتراژ (APT) است. آربیتراژ به تنهایی در اقتصاد به معنای استفاده از تفاوت قیمت یک کالا در دو بازار یا حتی در یک بازار در دو بازهی زمان متفاوت است.
مدل قیمتگذاری آربیتراژ بازدهی را به صورت یک رابطه خطی با چند متغیر کلان اقتصادی مورد بررسی قرار میدهد که بنا به عقیده تعدادی از اقتصاددانان استفاده از این روش بر روش CAPM ارجحیت دارد.
چراکه روش CAPM تنها ضریب B را مورد بررسی قرار میدهد درحالیکه روش (APT) با مطالعه متغیرهای کلان اقتصادی نسبت به ارزیابی بازده و ریسک دارایی اقدام میکند.
سخن آخر
مفاهیم بازده و ریسک همیشه در انجام سرمایهگذاریها، مورد بررسی سرمایهگذاران قرار میگیرد و نمیتوان آنها را جدا از هم در نظر گرفت. تصمیمگیری برای یک سرمایهگذاری مطمئن، همیشه بر اساس ارتباطی که بین ریسک و بازده وجود دارد، معنی پیدا میکند. شناخت این دو متغیر مهم در سرمایه گذاری امری ضروری است. در این مقاله، مفاهیم بازده و ریسک در سرمایه گذاری را بررسی کردیم و نحوه محاسبه ریسک سبد سهام را شرح دادیم.
ورود شاخص بورس به کانال دو میلیون واحدی
درحالی که شاخص کل بورس پس از ۲۰ ماه از کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد گذر کرده بود و در آستانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد قرار داشت، روند نزولی پی در پی در روزهای گذشته ترمز حرکت صعودی بازار را کشید. با این حال یک کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که شاخص کل بورس در ۶ ماه دوم سال، بالای دو میلیون واحد خواهد بود.
به گزارش اقتصادنیوز ،فردین آقابزرگی در گفت و گو با ایسنا، با تاکید بر اینکه اقتصاد ایران با تردیدها و متغیرهای زیادی مواجه است، توضیح داد: یکی از این ابهامات وضعیت برجام است، دیگری اثرات حذف ارز ترجیحی و سایر مسائل مانند ماجرای آبادان که هرچند شاید اثر خاصی نداشته باشد اما زمانی که کنار دیگر ابهامات قرار میگیرد شرایطی ایجاد میکنند که ممکن است خط سیر اصلی بازار را تحت تاثیر قرار دهد. درواقع درحالی که این روزها بازار روند نزولی دارد، آمار نشان میدهد که از ابتدای سال جاری تا کنون شاخص هم وزن ۲۵ درصد و شاخص کل ۱۴ درصد بازدهی داشته است.
وی ادامه داد: البته بازدهی های مذکور کارنامه خوبی نیست اما یک القای ناصحیح از سوی تحلیل های تکنیکال وجود دارد که میگوید شاخص کل به سختی میتواند از مقاومت یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد عبور کند. در صورتی که این شاخص، شاخصی است که مدیریت می شود. چگونه می شود شاخص هموزن ظرف دو ماه ۲۵ درصد بازدهی داشته باشد اما ش شرکت های پروزن، به صورت مداوم برعکس حرکت عمومی شاخص حرکت کنند؟ بنابراین نمیتوان شاخص را ملاک قرار داد.
این تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه در فضای تکنیکال همه به این نتیجه رسیده اند که رسیدن به شاخص یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی ممکن نیست، اظهار کرد: این موضوع مطرح می شود غافل از انکه اثار تصمیمات و متغیرهای اثرگذار بر وضعیت عملکرد سود و زیان شرکت ها لزوما تطبیق اساسی با قیمت سهام ندارند. تحلیلگران تکنیکال حکم میکنند که یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد نقطه مقاومت است درحالی که سایر بازارهای مالی با انتظارات تورمی صد در صد اینده را رو به افزایش میبیند.
آقابزرگی ادامه داد: این افزایش نه صرفا به دلیل افزایش قیمت کالاهای اساسی یا افزایش قیمت دلار بلکه ناشی از انتظارات تورمی است. اما بورس به دلیل مدیریت ها و یا دستکاری هایی که روی شاخص می شود با فرسایش رو به رو است. اما من مطمئن هستم در ۶ ماه دوم سال، شاخص کل بالای دو میلیون واحد خواهد بود.
پذیره نویسی جذاب هفتمین صندوق طلا آغاز شد/ پیش بینی دورنمای مطلوب سرمایه گذاری طلا
پذیره نویسی واحدهای صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلا زرفام آشنا با استقبال حقیقیها آغاز شد و پیش بینی میشود به دلیل جذابیت این نوع صندوقها، پذیره نویسی آن در کمتر از سه روز کاری به پایان یابد.
به گزارش ایلنا، سهراب حسین زاده، مدیر عملیات اجرایی صندوقهای شرکت سبدگردانی سهم آشنا در خصوص شروع پذیره نویسی واحدهای صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلا زرفام آشنا با نماد «زرفام» که از امروز دوشنبه ۹ خرداد در بورس کالای ایران آغاز می شود و به مدت ۳ روز کاری و تا چهارشنبه ۱۱ خرداد ادامه می یابد، به کالاخبر گفت: هفتمین پذیره نویسی واحدهای صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلا زرفام آشنا به دلیل پایین بودن NAV (Net Asset Value به معنای خالص ارزش دارایی ها) میتواند برای سرمایهگذاران بسیار جذاب باشد.
به گفته سهراب حسین زاده ماهیت، نوع، شکل و ساختار صندوقهای سرمایهگذاری به مثابه صندوقهای قبلی است و سبدگردانی سهم آشنا در راستای تکمیل پرتفوی سرمایهگذاری اقدام به راه اندازی و پذیره نویسی واحدهای جدید سرمایه گذاری کرده است. هر چند که حقوقی ها هم نسبت به سرمایه گذاری در این نوع صندوقها ابراز تمایل نشان داده اند.
مدیر عملیات اجرایی صندوقهای شرکت سبدگردانی سهم آشنا با اشاره اینکه ریسک و بازدهی این نوع صندوق به قیمت طلای جهانی بر میگردد، تصریح کرد: سرمایهگذاران به واسطه این صندوقها میتوانند ریسک قیمت طلا را پوشش دهند و به دلیل نقدشوندگی، امنیت سرمایهگذاری و شفاف بودن بازار، سرمایهگذاری در این نوع از صندوقها میتواند جذاب و سودده باشد.
حسین زاده با اشاره اینکه سرمایه گذاران در بازارهای طلا و سکه میتوانند از این ابزارها برای جذابیت و پوشش ریسک بهره ببرند، تصریح کرد: عمده تاکید سبدگردانی این است که سرمایهگذاران حقیقی و خُرد ورود پیدا و در این پذیره نویسی شرکت کنند.
مدیر عملیات اجرایی صندوقهای شرکت سبدگردانی سهم آشنا پیش بینی کرد با توجه به جذابیت بازار طلا و پیش بینی صعودی از آینده قیمت طلای جهانی، سرمایهگذاری در این صندوق با بازدهی مطلوبی روبه رو باشد.
تعداد واحدهای سرمایه گذاری قابل انتشار ۱۰۰ میلیون واحد است که ۱۰ میلیون واحد برای واحدهای سرمایه گذاری ممتاز پذیره نویسی شده و ۹۰ میلیون واحد برای واحدهای سرمایه گذاری عادی قابل پذیره نویسی است. ارزش اسمی هر واحد سرمایه گذاری نیز یک هزار تومان است.
در معاملات امروز که از ساعت ۱۲ آغاز شد (ساعت ۱۱:۳۰ پیش گشایش) بود، تا ساعت ۱۳:۰۸ امروز، ۱۴ میلیون واحد پذیره نویسی شد که ۹.۹۵ میلیون واحد آن برای حقیقی ها و ۴.۰۵ میلیون واحد برای حقوقی ها بوده است. ارزش این ۱۴ میلیون واحد سرمایه گذاری (به ارزش هر واحد سرمایه گذاری یک هزار تومان) ۱۴ میلیارد تومان میشود.
به نظر میرسد در ادامه و تا قبل از پایان ساعت پذیره نویسی (ساعت ۳ بعدازظهر) تعداد واحدهای پذیره نویسی بسیار بیش تر از این رقم فعلی شود.
تأیید و تکذیبهای قیمت عرضه بلوکی خودروسازان عامل کاهشی شدن شاخص بورس
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بازار سرمایه باز هم درگیر معادلات خارج از بازار است. بورس در حالی امروز روند کاهشی داشت که طی معاملات روزهای گذشته به یک تعادل نسبی دست پیدا کرده بود. کاهش شدید شاخص کل بورس و خروج پول حقیقی از بورس نشان می دهد ریسک سرمایه گذاری در بورس همچنان برای عده ای از سهامداران بالاست.
طی روزهای رابطه بین ریسک و بازدهی در بورس گذشته تأیید و تکذیبهایی که درخصوص قیمت گذاری شرکت های خودروسازی در محافل رسمی و غیررسمی اتفاق افتاد، بی ثباتی در تصمیم گیری در بیرون از بورس را بیشتر نمایان کرد و همین مساله به داخل بازار سهام نیز تسری پیدا کرد.
البته نباید رابطه بین ریسک و بازدهی در بورس از نقش انتشار اخباری مبنی بر فروش 10 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی توسط دولت طی روزهای اخیر نیز به سادگی گذشت.
امروز نیز بازار برای بیست و ششمین روز متوالی کاری، معاملات بازار با مازاد تقاضا بسته شد. همین مساله نشان دهنده قدرت خریداران نسبت به ارزش مازاد تقاضای بازار 514 میلیارد تومان بود که نسبت به روز شنبه رشد 42 درصدی داشته است.
* ریسک های فعلی بازار سرمایه
سیامک امانی، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره وضعیت بورس گفت: طی روزهای گذشته نیروهای صعودی و نزولی بورس در تعادل نسبی بودند. بالا آمدن شاخص از مرز یک میلیون و 580 هزار واحد سیگنال مثبت مهمی بود که امروز این مساله با شکست روبرو شد.
وی ادامه داد: در بازار سرمایه تهران همیشه خرداد، ماه پرتلاطمی بوده است، انتشار صورت های مالی و نزدیک شدن به موعد برگزاری مجامع ریسک بازار در روزهای پیشِ رو افزایش داده است. البته نباید از ریسک تصمیم گیری که مربوط به بیرون از فضای بورس است، نیز به راحتی گذشت که این موضوع نیز تا حدود زیادی در ریزش امروز بورس تاثیرگذار بوده است.
امروز نمادهای کامودیتی محور بیشترین تأثیر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در معاملات امروز قیمت سهام تمامی نمادهای گروه فراوردههای نفتی و کک افت کرد تا پالایشیها قرمزترین گروه بازار باشند. پس از پالایشیها، گروههای بانکها و مؤسسات اعتباری، شرکت های چند رشتهای صنعتی، فعالیت های جنبی مرتبط با واسطه گری مالی، استخراج کانه های فلزی و سرمایه گذاری ها قرمزترین گروه ها بودند.
* افت دسته جمعی شاخص های بورس
در جریان معاملات روز دوشنبه ، شاخص کل بورس با ریزش 25 هزار و 11 واحدی نسبت به روز یکشنبه به رقم یک میلیون و 557 هزار و 210 واحد رسید. بازدهی این شاخص منفی 1.58 درصد بوده است. سقوط 25 هزار واحدی بیشترین ریزش شاخص در 5 هفته گذشته است.
شاخص کل هموزن بورس نیز با کاهش 8 هزار و 732 واحدی در سطح 432 هزار و 23 واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص نیز منفی 1.98 درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس 243 واحد پائین آمد و در سطح 21 هزار و 317 واحد قرار گرفت.
* رشد خروج پول حقیقی از بازار سهام
امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای پنجمین روز متوالی منفی شد و هزار و 257 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که بیشترین رقم در 3 ماه اخیر است. گروه های فرآورده های نفتی و کک، خودرو و ساخت قطعات، فلزات اساسی و محصولات شیمیایی بیشترین سهم را از خروج پول حقیقی داشتند.
در معاملات روز دوشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام فولاد (شرکت فولاد مبارکه)، خگستر (شرکت گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو) و فملی (شرکت ملی صنایع مس ایران) اختصاص داشت و نمادهای فروسیل، وآفر و سفار نیز بیشترین ورود پول حقیقی را داشتند.
* رشد معاملات خُرد بورس
امروز نیز مانند همه دوشنبه های گذشته، ارزش کل معاملات بازار سهام به رقم 161 هزار و 793 میلیارد تومان افزایش یافت.
ارزش معاملات خرد نیز با افزایش 37 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 7 هزار و 201 میلیارد تومان رسید. سهم این معاملات از کل معاملات بورس حدود 4 درصد بوده است.
* بازار سرمایه همچنان با مازاد تقاضا بسته می شود
در جریان معاملات امروز، ارزش صف های فروش پایانی بازار نسبت به روز کاری قبل افزایش یافت و 282 میلیارد تومان شد. 129 سهم در پایان معاملات با صف رابطه بین ریسک و بازدهی در بورس فروش بسته شدند.
در جریان معاملات امروز، ارزش صف های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 23 درصد افت کرد و در رقم 411 میلیارد تومان ایستاد. صف خرید 23 نماد نیز تا پایان معاملات باقی ماند.
امروز نمادهای سآبیک (شرکت سیمان آبیک)، ددانا (شرکت داروسازی دانا) و آسیاتک (شرکت انتقال دادههای آسیاتک) در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفتند.
بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد سیمرغ (شرکت سیمرغ)، افرا (افرانت)، ورنا (سرمایه گذاری رنا (هلدینگ))، سپید (سپید ماکیان) و سفارس (سیمان فارس و خوزستان) تعلق داشت.
رشد ۸ هزارو ۷۸۸ واحدی شاخص بورس
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، بورس اوراق بهادار تهران امروز در یک روند رو به رشد قرار گرفت، به گونهای که شاخص کل در پایان معاملات به افزایش ۸ هزار و ۷۸۸ واحد به رقم یکمیلیون و ۵۶۴ هزار و ۴۷۷ واحد رسید.
همچنین شاخص کل با معیار هموزن با افزایش ۵ هزار و ۵۷۴ واحد به رقم ۴۳۶ هزار و ۸۰۲ واحد رسید.
ارزش بازار در بورس تهران به بیش از ۶ میلیون و ۲۰۹ هزار میلیارد تومان رسید.
معاملهگران امروز بیش از ۷.۷ میلیارد سهام، حقتقدم و اوراق مالی در قالب ۵۹۴ هزار فقره معامله و به ارزش ۴ هزار و ۹۱۳ میلیارد تومان داد و ستد کردند.
امروز همه شاخصهای بورس سبز شدند، به گونهای که شاخص کل و شاخص قیمت با معیار وزنی - ارزشی ۵۶ صدم درصد افزایش یافتند.
این دو شاخص با معیار هموزن ۱.۲ درصد افزایش یافتند. شاخص آزاد شناور ۴۹ صدم درصد رشد کرد. شاخص بازار اول بورس ۵۱ صدم درصد ارتقا یافت و شاخص بازار دوم بورس ۶۴ صدم درصد افزایش یافت.
امروز نمادهای پالایش نفت اصفهان، مپنا، مخابرات ایران، پالایش تبریز، پالایش بندرعباس و پتروشیمی پارس بیشترین اثر افزایشی در شاخص بورس را داشتند و نماد فولاد مبارکه بیشترین اثر کاهشی در شاخص بورس را داشته است.
در فرابورس ایران هم امروز شاخص کل با ۱۶۸ واحد افزایش به رقم ۲۱ هزار و ۴۸۸ واحد رسید.
ارزش بازار اول و دوم فرابورس ایران به بیش از یکمیلیون و ۱۸۸ هزار میلیارد تومان رسید.
ارزش بازار پایه فرابورس هم به ۳۶۵ هزار میلیارد تومان رسید.
معاملهگران امروز بیش از ۳.۵ میلیارد سهام، حقتقدم و اوراق مالی در قالب ۳۳۹ هزار فقره معامله و به ارزش ۲ هزار و ۶۱۷ میلیارد تومان داد و ستد کردند.
بنابراین، مجموع ارزش معاملات امروز بورس و فرابورس به بیش از ۷.۵ هزار میلیارد تومان رسید.
امروز نمادهای مالی سپهر صادرات، صنعتی مینو، داروسازی دانا، مدیریت انرژی امید تابان هور، نیروی برق دماوند، آریا ساسول و بهمندیزل بیشترین اثر افزایشی در شاخص فرابورس را داشتهاند.
بازار سرمایه امسال در روند رو به رشد قرار گرفته و اکثر شرکتها با رشد همراه هستند و در مجامع شرکتها هم برای سهامداران سود شناسایی و واریز میشود، اما در عین حال کارشناسان تأکید میکنند، بازار سرمایه ذاتاً همراه با ریسک و نوسان است و باید سرمایهگذاری حتماً از محل پسانداز و با مطالعه و مشورت و تحلیل صورت گیرد.
همچنین سرمایهگذاری در بازار سرمایه یک فرایند طولانیمدت حداقل دو سه ساله است و نباید انتظار بازدهی سریع از بازار سرمایه داشت. در صورتی که بازار سرمایه تقویت شود، پولهای سرگردان مردم وارد بازار سکه، دلار و ملک و املاک و یا خودرو نمیشود، بلکه با ورود در بازار شفاف سرمایه، امید میرود بخشی از این پولها جذب تولید شود و اقتصاد کشور نیز از مالیات شفاف در بازار سرمایه استفاده کند.
همچنین با توجه به افزایش قیمت مسکن، معمولاً افراد با درآمد پائین نمیتوانند در این بازار حضور پیدا کنند و بهترین بازار برای سرمایهگذاری، بازار سرمایه است، اما از طرف دیگر، دولت با قوانین مناسب باید از سرمایهگذاری در بازار سرمایه به ویژه سرمایهگذاران خرد حمایت کند.