تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال چیست ؟

همه چیز درباه ارز فیات؛ از تایخچه تا مقایسه با ارزهای دیجیتال
به زبان ساده، ارز فیات همان پول قانونی است که قدرتش را نه از یک کالای فیزیکی مانند طلا، که از دولت پشتیبانیکننده میگیرد. در واقع دولت چاپ کننده فیات تعیین میکند که ارزش آن چقدر باشد. هر چه قدرت دولت بیشتر باشد، ارزش پول آن نیز بیشتر میشود.
بسیاری از کشورهای جهان از ارز فیات برای خرید کالا، دریافت خدمات، سرمایهگذاری و پسانداز استفاده میکنند. ارز فیات در دنیای امروزه جایگزین استاندارد طلا و سایر سازوکارهای مشابه شده است.
تاریخچه ارز فیات
ریشه اولین استفاده از ارز فیات به قرنها پیش در چین بازمیگردد. استان سیچوان در قرن یازدهم اقدام به صدور و چاپ پول کاغذی کرد. در ابتدا امکان تعویض پول کاغذی با ابریشم، طلا و نقره وجود داشت. اما سرانجام با به قدرت رسیدن کوبلای خان در قرن سیزدهم سیستم ارز فیات برای نخستین بار در جهان شکل گرفت. بد نیست بدانید که مورخان بر این باورند که استفاده از این سیستم پولی و خرجهای بیشازاندازه با به وجود آمدن ابر تورم، مقدمات سقوط امپراتوری مغول را فراهم کرد.
پس از چین، پول فیات (Fiat) در قرن هفدهم در اروپا استفاده شد. اسپانیا، سوئد و هلند کشورهایی بودند که از ارز فیات استفاده میکردند. این سیستم در سوئد شکست خورد و دولت سرانجام آن را کنار گذاشت و استاندارد نقره را جایگزین کرد. علاوه بر این در دو قرن بعدی فرانسه نو در کانادا، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالاتمتحده نیز با استفاده پولهای فیات تجربیات ناخوشایندی را پشت سر گذاشتند.
در قرن بیستم ایالاتمتحده مجدداً به استفاده از ارز مبتنی بر کالا روی آورد. اما در سال ۱۹۳۳، دولت به کار تبادل پول کاغذی با طلا خاتمه داد تا نهایتاً در سال ۱۹۷۲ زیر نظر ریاست جمهوری نیکسون، ایالاتمتحده استفاده از استاندارد طلا را بهطور کامل کنار گذاشت و به سیستم ارزی فیات روی آورد. در نتیجه این اقدام ارز فیات در سراسر جهان استفاده شد.
ارز فیات در برابر استاندارد طلا
سیستم استاندارد طلا تبدیل اسکناسهای کاغذی به طلا را ممکن میکرد. در واقع میزان محدودی طلا پشتوانه تمام پولهای کاغذیای بود که دولت چاپ میکرد. در یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا، دولتها و بانکها تنها در صورت داشتن ارزش مساوی از ذخایر طلا میتوانند اقدام به چاپ پول کنند. این سیستم توانایی دولت در چاپ پول و افزایش ارزش آنها را صرفاً بر اساس عوامل اقتصادی محدود کرده بود.
از سویی دیگر در سازوکار ارز فیات، پول ممکن است هیچ کالایی را بهعنوان پشتوانه نداشته باشد. با پول فیات، دولتها میتوانند بهطور مستقیم بر ارزش پول خود تأثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی گره بزنند. به همین خاطر دست دولتها و بانکهای مرکزی برای کنترل سیستم ارزی کشور بازتر است. همچنین قدرت پاسخگویی دولتها در بحران بیشتر بوده چراکه ابزارهای مختلف و متنوعتری در اختیار دارند.
مدافعان استاندارد طلا معتقدند که یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا ثبات بیشتری دارد زیرا پشتیبان آن کالایی فیزیکی و ذاتاً ارزشمند است. اما از سویی دیگر طرفداران ارز فیات قیمت طلا را بههیچعنوان باثبات ارزیابی نمیکنند. با توجه به همه این صحبتها ارزش هر دو سیستم ارز مبتنی بر کالا و ارز فیات میتواند نوسان داشته باشند. اما در سیستم ارز فیات دولت قدرت عمل بیشتری دارد.
نکات مثبت و منفی استفاده از ارز فیات
اقتصاددانان و سایر کارشناسان مالی در حمایت از ارز فیات اتفاقنظر نداشته و هرکدام استدلال متفاوتی در این رابطه دارند. اما بهطورکلی میتوان نکات مثبت و منفی استفاده از ارز فیات را به نحو زیر ارزیابی کرد.
کمیابی: پول فیات تحت تأثیر مشکل کمیابی کالاهای فیزیکی مانند طلا قرار نمیگیرد. با این وجود همین مزیت در شرایطی به نفع سیستمهای اقتصادی نیست.
هزینه: تولید پول فیات مقرونبهصرفهتر از پول مبتنی بر کالا است.
پاسخگویی: ارز فیات به دولتها و بانکهای مرکزی قدرت عمل بیشتری در پاسخ به بحرانهای اقتصادی میدهد.
تجارت بینالملل: ارز فیات در کشورهای جهان مورد استفاده قرار میگیرد و آن را به ارزی قابلقبول برای تجارت بینالملل تبدیل کرده است.
تسهیلات و آسودگی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی متکی نیست که به ذخیرهسازی، محافظت، نظارت و سایر عوامل پرهزینه احتیاج داشته باشد.
بدون ارزش ذاتی: ارز فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد. این اجازه میدهد تا دولتها از هیچ پول خلق کنند، که میتواند منجر به ابر تورم و نهایتاً فروپاشی اقتصادی بینجامد.
از نظر تاریخی دارای ریسک: از نظر تاریخی سازوکارهای ارز فیاتی بهطورمعمول منجر به سقوط مالی شده است و این مسئله نشاندهنده آن است که این سیستمها چندان هم بیخطر نیستند.
ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال
ارز فیات و ارز دیجیتال از این منظر که هیچ یک از آنها پشتوانه فیزیکی ندارند وجه اشتراک دارند، اما شباهت این دو ارز در همینجا به پایان میرسد.
درحالیکه دولتها و بانکهای مرکزی ارز فیات را کنترل میکنند، ارزهای دیجیتال به خاطر بهره گرفتن از دفتر توزیعشده دیجیتال به نام بلاکچین، اساساً غیرمتمرکز هستند.
تفاوت قابلتوجه دیگر این دو سیستم ارزی، نحوه تولید هر یک از این اشکال پول است. بیت کوین و اکثر ارزهای دیجیتال، میزان کنترلشده و محدودی دارد. در مقابل، با توجه به نیازهای اقتصادی یک کشور، بانکها میتوانند از هیچ پول چاپ کنند.
ارزهای دیجیتال بهعنوان شکل دیجیتالی از پول، دارای هیچ همتای فیزیکی نبوده و بدون مرز هستند و این مسئله محدودیت معاملات و تراکنشهای جهان آنها را از بین میبرد. علاوه بر این، تراکنشهای ارزهای دیجیتال برگشتپذیر نبوده و به خاطر ماهیت ارزهای رمزنگاری ردیابی آنها در مقایسه با سیستم فیات بسیار دشوارتر است.
البته باید توجه کرد که بازار ارزهای دیجیتال در مقایسه با بازارهای سنتی بسیار کوچکتر است و بنابراین نوسانات بیشتری دارد. احتمالاً یکی از دلایلی که ارزهای دیجیتال هنوز بهطور جهانی پذیرفتهنشدهاند همین باشد، اما با رشد و بلوغ اقتصاد ارزهای دیجیتال، احتمالاً شاهد کاهش نوسانات قیمتی خواهم بود.
سخن آخر
با توجه به گفتهها و تاریخ، آینده هیچیک از این سازوکارهای ارزی بههیچعنوان قطعی نیست. ارزهای دیجیتال هنوز راهی طولانی در پیش دارد و بهطورقطع با مشکلات و چالشهای بسیاری روبرو خواهد شد. از سویی دیگر تاریخ بارها آسیبپذیری ارز فیات را تکرار کرده است. در واقع این دلیل بزرگی است که عده بسیاری را بر آن داشته تا امکان پذیرش سیستم رمز ارزها را برای معاملات مالی و تراکنشها بررسی کنند.
یکی از اهداف اصلی ایجاد بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال ساخت و معرفی شکل تازهای از پول در شبکهای توزیعشده همتا به همتاست. احتمالاً بیت کوین بهطورکلی برای جایگزینی کل سیستم ارزی فیات ایجاد نشده و بیشتر راهحل اقتصادی جایگزین است. بااینوجود همچنان دارای این پتانسیل است که سیستم مالی بهتری برای جامعهای بهتر به ارمغان بیاورد.
پول یا ارز فیات (Fiat Currency) چیست؟
ارز فیات یا پول بیپشتوانه مانند دلار آمریکا، در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکنندهاش میگیرد و برخلاف پول کالایی ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. فیات از واژه لاتین به همین نام و به معنی «بگذارید انجام شود» گرفته شده است. دولتی که پول فیات را چاپ میکند، عامل تعیینکننده در ارزش آن است. در حال حاضر بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایهگذاری و سپردهگذاری استفاده میکنند. این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است.
پیدایش پول فیات
منشا پیدایش پول فیات به قرنها پیش در کشور چین و زمانی که استان سیچوآن تصمیم گرفت پول کاغذی خود را در قرن ۱۱ چاپ کند، برمیگردد. در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود. اما در نهایت با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی فیات را در قرن ۱۳ به راه انداخت. این سیستم ارزی برای امپراتوری مغول گران تمام شد، به طوری که مورخان هزینهکردنهای بیرویه و ابرتورم ناشی از آن را از دلایل اصلی سقوط این امپراتوری میدانند.
در قرن ۱۷ام پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد. در دو قرن آتی، فرانسه نو و مستعمرات سیزدهگانه در آمریکای شمالی نیز این سیستم را به کار گرفتند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن استفاده کرد.
در قرن ۲۰ام میلادی دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ به بعد دولت، مبادله پولهای کاغذی با طلا را متوقف ساخت. در سال ۱۹۷۲ نیز به دستور رئیسجمهور وقت، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.
ارزهای فیات و استاندارد طلا
استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناسهای کاغذی به طلا را میداد. در واقع پشتوانه تمامی پولهای کاغذی منابع محدود طلا بود که توسط دولت نگهداری میشد. تحت سیستم ارزی با پشتوانه طلا، دولتها و بانکها تنها در صورت داشتن ذخایر طلا، قادر به معرفی مقدار برابری از ارز جدید به اقتصاد بودند. این سیستم پولی، جلوی دولت را از خلق پول و افزایش ارزش آن تنها بر مبانی فاکتورهای اقتصادی میگرفت.
در سوی دیگر، تحت سیستم ارز فیات پول دیگر به دارایی یا کالای به خصوصی قابل تبدیل نیست. دولتمردان با پولهای فیات، به طور مستقیم میتوانند بر روی ارزش ارزهای ملی تاثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی کشور پیوند زنند. در این سیستم پولی، دولت و بانکهای مرکزی اساسیترین نقش را در مواجهه با رویدادهای مالی مختلف مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری یا تسهیلات کمی ایفا میکنند.
طرفداران استاندارد طلا معتقدند که این سیستم ارزی به دلیل پشتیبانی شدن توسط یک دارایی فیزیکی و باارزش، از ثبات بیشتری برخوردار است. در مقابل طرفدران پولهای فیات عقیده دارند که قیمت طلا به خودی خود بیثبات است. در قالب این مفهوم، ارزش هر دو نوع سیستم پولی نوسان خواهد داشت. اما در سیستم ارزی فیات، دولت در دوران اضطرار اقتصادی انعطاف بیشتری در اقدامات ضروری خواهد داشت.
مزایا و معایب پول فیات
متخصصین حوزه مالی و اقتصاددانان در حمایت از ارزهای فیات هم عقیده نیستند. مدافعان و مخالفان آن مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات مطرح میکنند:
کمیابی (Scarcity): پول فیات از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمیپذیرد.
هزینه: خلق پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی بهصرفهتر است.
واکنشپذیر: پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار میدهد که نسبت به بحرانهای اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.
مبادلات بینالمللی: ارزهای فیات توسط تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار میگیرند. این باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.
راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینهزا باشد، نیست.
نبود ارزش ذاتی: ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی هستند. این به دولتها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را میدهد که میتواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.
سابقه تاریک: از نظر نمونههای تاریخی، پیادهسازی سیستم ارزی فیات معمولاً به سقوط نظامهای مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.
ارز فیات و ارز دیجیتال
تنها مشابهت بین ارز فیات و ارز دیجیتال در نداشتن پشتوانه فیزیکی آنهاست. در حالی که ارز فیات توسط دولتها و بانکهای مرکزی کنترل میشود، ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکزی دارند.
تفاوت آشکار این دو سیستم پولی، در نحوه ایجاد پولهای جدید در هر یک از آنهاست. بیت کوین به عنوان نمونه برتر ارزهای دیجیتال، در مقایسه با پولهای فیات که در کنترل بانکهاست و اساساً میتوانند بدون هیچ پایه و اساسی به وجود آیند، عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.
به عنوان شکل دیجیتالی پول، ارزهای دیجیتال هیچ قرین فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمیشوند. علاوه بر این، تراکنشها در ارزهای دیجیتال برگشتناپذیر است در حالی که در ارزهای فیات اینگونه نیست.
لازم به اشاره است که بازار ارز دیجیتال دربرابر بازارهای سنتی و مبادلات ارزی بسیار کوچکتر و پرنوسانتر است. این یکی از دلایلی است که مانع از فراگیر شدن و پذیرش گسترده این ارزها در عرصه بینالمللی شده است. اما با رشد بازار ارزهای دیجیتال، به احتمال زیاد نوسان آن نیز کمتر و کمتر خواهد شد.
نتیجهگیری
آینده هیچ یک از سیستمهای ارزی از قطعیت لازم برخوردار نیست. در حالی که ارزهای دیجیتال راه زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش دارند، تاریخ ارزهای فیات بیانگر آسیبپذیر بودن این نوع از پول بوده است.
این از دلایل اصلی حرکت برخی از مردم به سوی سیستم ارز دیجیتال و استفاده از آنها در تراکنشهای مالی است.
یکی از تفکرات اصلی بیت کوین و ارزهای دیجیتال، کشف شکل جدیدی از پول بر روی شبکهای توزیع شده و همتا به همتا بوده است. بیت کوین میتواند به عنوان یک شبکهی اقتصادیِ جایگزین نقش مهمی در آینده اقتصاد جهانی ایفا کند.
مقایسه ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال
در دنیای امروزی، با گسترش بیش از پیش ارزهای دیجیتال، میتوان گفت که مبارزهای بین این ارزها و ارزهای فیات شکل گرفته است. بسیاری از طرفداران ارزهای دیجیتال ادعا میکنند که این ارزها، نسبت به ارزهای فیات مزایای بسیاری دارند، البته بسیاری از سرمایهگذاران سنتی همچنان به ارزهای دیجیتال بیاعتمادند و ارزهای فیات را ترجیح میدهند. در این مقاله بررسی میکنیم که پول یا ارز فیات، در مقابل ارز دیجیتال چه معایب و مزایایی دارد.
ارز فیات چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟
ارز فیات در حقیقت همان واحد پولی است که هر دولت و حکومتی برای کشور خود تعیین میکند و اختیار تغییر و مدیریت آن را دارد. ارزش پول فیات فقط به دلیل عرضه و تقاضای مردم، در کنار تعیین و تایید دولتها است؛ بعنوان مثال ریال ایران و دلار آمریکا دو ارز فیات هستند. اما ارز فیات ویژگیهایی دارد که معایب و مزایایی را برای آن رقم زدهاند و در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت.
بدون پشتوانه
برای توضیح مفهوم پشتوانه، بد نیست مروری بر تاریخ پول داشته باشیم.
همانطور که میدانید بعد از سپری شدن زمان معاملات کالا به کالا، افراد شروع به ضرب سکه با استفاده از طلا، نقره و فلزات گرانبها کردند. اما چندی بعد، اسکناسها اختراع شدند و بهمرور جای سکههای فلزی را گرفتند. در این دوران بهمرور، سیستم پولی با پشتوانه طلا مورد استفاده قرار گرفت. این بدان معناست که در ازای هر واحد پولی از یک ارز، مقدار مشخصی طلا وجود داشت که قابل معاوضه با آن بود.
وجود پشتوانه برای پول، باعث محدودیت میزان عرضه در آن میشد. بهعنوان مثال اگر قرار باشد برای هر 1000 دلار، با یک انس طلا بهعنوان پشتوانه وجود داشته باشد، باید دقیقا معادل مجموع دلارهای موجود، طلا وجود داشته و نگهداری شود. بهدلیل محدود بودن میزان طلای موجود، عرضه پول نیز محدود خواهد شد؛ به همین خاطر چین به عنوان اولین کشور و سپس سایر دولتها بهمرور، این سیستم پولی را رها کردند.
در سیستم پولی بدون پشتوانه، دولتها اختیار کامل در چاپ و عرضه فیات را دارند و میتوانند در مواقع خاص، مثل رکودهای اقتصادی، میزان عرضه فیات کشور خود، یا اصطلاحا نقدینگی را تغییر دهند. به همین دلیل است که باتوجه به سیستم مدیریت مالی هر کشور و میزان عرضه یک فیات، نرخ تبدیل دو ارز به یکدیگر ایجاد میشود.
این ویژگی فیات، برای دولتها یکی از مزایای آن بهحساب میآید، اما بنابر دلایلی که در ادامه توضیح خواهیم داد نیز، میتواند از دید مردم یک عیب تلقی گردد.
عدم محدودیت نقدینگی
نقدینگی در سادهترین تعریف، به سرعت تبدیل شدن یک دارایی به پول نقد گفته میشود. اسکناسها، چکهای روز، سپردههای سرمایهگذاری بانکی و… نقدینگی کل موجود در یک کشور را تشکیل میدهند.
همانطور که گفتیم دولتها اختیار انتشار و چاپ پول فیات را دارند. به همین دلیل، آنها میتوانند میزان نقدینگی را به دلایل مختلف بالا ببرند. درنتیجه قدرت خرید مردم ابتدا بالا رفته و قیمت اجناس به مرور بالا خواهد رفت، که به این پدیده تورم میگوییم.
ممکن است بعضی از دولتهای فاسد، با سیاستهای مالی غلط مجبور به چاپ بیش از حد پول شوند و ابر تورم را ایجاد کنند که ارزش دارایی مردم را در مقایسه با سایر واحدهای پولی پایین میآورد و بهمرور یک ارز فیات را تقریبا بیارزش میسازد.
درنتیجه، این عدم وجود محدودیت برای میزان نقدینگی، یکی از معایب اصلی ارزهای فیات است. اما گاهی اوقات دولتها با استفاده از همین ویژگی، بسیاری از بحرانهای اقتصادی را بهبود میبخشند. بهعنوان مثال دولت ایالات متحده آمریکا در سال 2008، با کنترل ارزش واحد پولی خود توانست کشور را از یک رکود اقتصادی شدید نجات دهد. بههمین دلیل این ویژگی در مواقع خاص ممکن است یک حسن تلقی گردد.
مقایسه پول یا ارز فیات در مقابل ارزهای دیجیتال
درمقابل، ارزهای دیجیتال وجود دارند که شباهتها و تفاوتهای زیادی با فیات دارند.
پشتوانه: ارزهای دیجیتال نیز، مانند ارزهای فیات، بدون پشتوانه هستند (البته درمورد استیبلکوینها اینطور نیست، اما در این مقاله تمرکز ما بر دیگر ارزهای دیجیتال است). اما نکته اینجاست که تقریبا همهی ارزهای دیجیتال معتبر، مثل بیت کوین، مقدار محدودی برای عرضه کل دارند.
تورم: برخلاف ارزهای فیات، ارزهای دیجیتال با قصد “تمرکززدایی” ایجاد شدهاند. سرعت و میزان انتشار آنها، محدودیت و قوانین خاص خود را دارد و هیچکس نمیتواند میزان عرضه آنها را تغییر دهد. لذا به این دلیل و با وجود پروتکلهای خاصی که در این ارزها اعمال شدهاند (مثل هاوینگ بیت کوین) ذات آنها مخالف هرگونه تورم است.
عمومیت: شما با داشتن هر نوع ارز فیات، تنها قادر به انجام معامله در یک محدوده جغرافیایی خاص خواهید بود. اما با داشتن ارزهای دیجیتال، مثل بیت کوین، میتوانید در سراسر دنیا معامله کنید، چراکه یک واحد پول بینالمللی است.
امنیت: به دلیل استفاده از رمزنگاری در رمزارزها، میتوان گفت که سپردهها و تراکنشها با استفاده از رمزارزها، بسیار امنتر از فیات هستند و این امنیت، با پیشرفت این تکنولوژی بیشتر نیز خواهد شد. اما درهرصورت فعلا پول فیات در مقابل ارز دیجیتال میزان پذیرش بیشتری دارد.
آیا ارز دیجیتال می تواند جایگزین ارز فیات شود؟
اکثر دولتها در ابتدا با ماهیت ارزهای دیجیتال مخالفت کردند، چراکه هر دولتی ترجیح میدهد بهجای استفاده از یک ارز غیرمتمرکز، از ارزی استفاده کند که بر آن کنترل کامل دارد، میتواند استفاده از آن را ردیابی کند و تغییرات لازم را بر آن پیاده سازد.
به همین دلیل حالا دولتها برای بهره بردن از برخی مزایای ارزهای دیجیتال و حفظ کردن مزایای فیات، به CBDCها (ارزهای دیجیتال بانک مرکزی) روی آوردهاند، که ارزهای دیجیتالی متمرکز با اختیار دولت هستند. لذا از بین رفتن پول فیات کاغذی بسیار محتمل است، اما مسلما جایگزین آن ارزهای دیجیتالی متمرکز خواهند بود؛ البته رمزارزها نیز بهطور مستقل وجود داشته و احتمالا گسترش آنها نیز روزافزون خواهد بود.
نحوه ارزشگذاری: ارزش رمزارزها را میزان عرضه و تقاضا و به طورکلی استقبال عمومی از آن معین میکند و اعمال سلیقه در آن وجود ندارد. در طرف دیگر ارزش پولهای فیات بستگی مستقیم به قوانین و بازار دارد و امکان اعمال سلیقه هر چند جزئی در آن وجود دارد.
ارز فیات یا پول فیات چیست؟ 15 ارز فیات مشهور
ارز فیات (currency Fiat) یکی از مهمترین مفاهیم در حوزه پول و بانکداری است. این عبارت امروزه اصطلاحا به پولهای مرسوم کاغذی در کشورهای مختلف گفته میشود. این مفهوم در واقع انقلابی در عرصه تجارت و خرید و فروش کالا در دنیا بوده است. تاریخچه پول و انواع مختلف آن در تاریخ بشر نشان داده است که انسان همواره به دنبال بهبود این ابزار برای تسهیل مبادلات تجاری، کالایی و خدماتی خود بوده است.
در روند تاریخی تغییر ابزار مورد استفاده بشر به عنوان پول، عوامل زیادی از جمله دسترسپذیری، کمهزینهبودن تولید، اعتبار با توجه به موقعیت مکانی و ارزش مالی پول تأثیر زیادی داشتهاند. همچنین محدودیتهای فیزیکی و کمبود برخی منابع مانند طلا و نقره نیز نقش جدی در تغییر شکل پول داشتهاند.
در این مقاله ابتدا معنا و مفهوم پول فیات بررسی میشود. سپس تاریخچه پول فیات و پیدایش آنها مورد بحث قرار میگیرد. در ادامه مطلب نیز به مزایا و معایب مدل از پول پرداخته میشود. کاربردها و تفاوتهای نوع مذکور از ارز نیز در قیاس با ارزهای دیجیتال بررسی خواهد شد.
ارز فیات چیست؟
پول فیات یا پول بدون پشتوانه نوعی ارز کاغذی است که پشتوانه فیزیکی مانند طلا یا نقره ندارد. تمام ارزش و اعتبار این پول به قدرت، اعتبار و سیاستهای صادرکننده آن مربوط میشود. بنابراین هرچه کشور صادرکننده ارز اعتبار و قدرت بیشتری داشته باشد، ارزش ارز آن نیز بیشتر خواهد بود. مثلا پول فیات کشور ایالات متحده آمریکا، دلار آمریکا است که با نماد USD شناخته میشود. این ارز تمام اعتبار و قدرت خود را مدیون نفوذ و قدرت صادرکنندهاش است؛ ابرقدرتی به نام آمریکا!
پول فیات چیست؟
در پاسخ باید بیان کنیم که پول و ارز فیات در کاربرد بازار مفهوم مشابهی دارند و بیانگر پولهای کاغذی هر کشور هستند که با پشتوانه سیاسی کشورها ایجاد حمایت میشوند. تفاوت پول و ارز فیات در واقع یک مسئله علمی در اقتصاد است که در میان عموم مردم جایگاهی ندارد. در تعریف علم اقتصاد پول یک مفهوم عددی، شمارشی و غیرقابللمس است. اما ارز به همین پولهای سکهای و کاغذی قابللمس گفته میشود.
عموم مردم پول را از ارز جدا نمیدانند. آنها تصور میکنند که هرنوع پول خارجی ارز است. این درحالی است که پول رایج و رسمی کشور ایران نیز یک ارز به حساب میآید. در واقع هر پول رسمی یک کشور به نوعی یک ارز است.
البته نکته مهمی درباره ارزش برخی ارزهای فیات در جهان وجود دارد. بعضی کشورها مانند چین، با وجود قدرت بسیار بالا از نظر اقتصادی و سیاسی، اما در مقایسه با دلار فیات آمریکا، یورو یا پوند، ارز کمارزشی دارند. دلیل اصلی این امر سیاستهای اقتصادی و پولی کشور چین است. چینیها با نگهداشتن ارزش یوان (پول فیات چین) در یک محدوده پایین در مقایسه با ارزهای معتبر جهانی، به دنبال جذب سرمایهگذاران بینالمللی هستند.
بنابراین ارزهای فیات انواعی از پول هستند که ارزش دستوری و وابسته به صادرکننده دارند. به همین دلیل است که با تضعیف یا بحران اقتصادی در یک کشور، ارز آن کشور نیز کمارزش میشود و سقوط میکند. مثال بارز از سقوط ارزش پول فیات یک کشور در اثر بحران اقتصادی، ایران است. پول کاغذی ایران هرساله به دلایل اقتصادی و سیاسی در مقایسه با سایر پولهای فیات جهان مانند دلار آمریکا کمارزشتر میشود.
بنابراین میتوان موارد زیر را از این قسمت نتیجه گرفت:
- پول فیات، همان پول کاغذی مرسوم هر کشور است که پشتوانه فیزیکی مانند طلا ندارد. البته برخی پولهای کاغذی به دلیل تفاوتهایی که در پشتوانه دارند، در مجموعه ارزهای فیات قرار نمیگیرند.
- این ارز به بانکهای مرکزی در هر کشور امکان تسلط و احاطه فوقالعاده به بازارهای مالی را میدهد. زیرا کنترل میزان چاپ آن در اختیار دولتها است.
- اکثر ارزهای مشهور کاغذی جهان مانند دلار آمریکا، یوان چین، یورو و پوند انگلیس پول فیات هستند.
- یکی از معایب بزرگ این پول این است که دولتها ممکن است برای جبران کسری بودجه، اقدام به چاپ گسترده این ارزها کنند که منجر به رشد فوقالعاده تورم میشود.
تاریخچه پیدایش و تکامل پول فیات
چین را میتوان اولین خاستگاه ارز فیات دانست. سلسلههای یوآن، تانگ، سونگ و مینگ اولین قدرتهای سیاسی بودهاند که پول فیات در آنها رواج داشته است. در سلسله تانگ (سالهای 618 تا 907 میلادی) در یک دوره زمانی، تقاضا برای ارز و پول فلزی (سکهای) شدیدا افزایش یافت. این میزان تقاضا اختلاف فاحش و قابلتوجهی با میزان عرضه فلزات مورد نظر در آن مقطع داشت.
در این مقطع مردم با مفهوم اولیه اسکناس و اعتبار کاغذ به عنوان پول آشنا شدند. بنابراین تکههای پیشنویس شده کاغذ به جای اسکناسهای معتبر به راحتی رد و بدل میشد. اما به صورت رسمی و قانونی، اولین بار سلسله یوآن (سالهای 1276 تا 1367 میلادی) اقدام به رواج پولهای بدون پشتوانه کاغذی کرد. در زمان سلسله مینگ (سالهای 1344 تا 1668 میلادی) نیز مالکیت انحصاری چاپ و صدور این پولها به وزارت دارایی واگذار شد.
اما در جهان غرب، استفاده از این نوع ارز در قرن هجدهم آغاز شد. کشورهای غربی خصوصا در زمان جنگ، از ارزهای فیات برای محافظت از ذخایر طلا و نقره خود استفاده میکردند. برای مثال در آمریکا و همزمان با جنگهای داخلی این کشور، دولت قابلیت تبدیل پول کاغذی آن زمان یعنی Greenbacks به طلا و نقره را لغو کرد. این در حالی بود که مبادلات عادی در کشور با پول کاغذی انجام میشد. با این روش، ذخایر فلزات گرانبهای این کشور، سختتر در دسترس قرار میگرفت.
بعدها برای ایجاد ارتباط بین پول و فلزات گرانبها و تسهیل تبادل آنها، در توافقنامه برتون وودز (Bretton Woods) قیمت هر اونس طلا معادل 35 دلار فیات آمریکا تعیین شد. اما در سال 1971 و در دوران ریاست جمهوری نیکسون، به دلیل کاهش ذخایر فلزات گرانبها در کشور، قابلیت تبدیل مستقیم دلار به طلا مجددا لغو شد. از این زمان به بعد، کشورهای بزرگ و مشهور دنیا سعی کردند انواعی از ارزهای فیات را ارائه کنند که قابلیت تبدیلکردن آنها در سراسر دنیا به یکدیگر وجود داشته باشد. امروزه صرافیها مرجع اصلی مبادلات ارزی در جهان هستند.
نحوه تأثیرگذاری و عملکرد ارز فیات
همانطور که گفتیم هیچ کالای فیزیکی پشتیبان این مدل از پول نیست. اعتبار این پول به صادرکننده و قدرت آن است. پول فیات به عنوان یک جایگزین برای سیستم مبادله کالا با کالا طراحی شده است. این پول بسته به محدوده جغرافیایی که در آن به رسمیت شناخته میشود، قدرت خرید و ارزش ایجاد میکند. بنابراین با استفاده از پولهای بیپشتوانه میتوان بدون نیاز به مبادله کالا، هر محصولی را خریداری کرد.
با استفاده از مدل مذکور از پول، قدرت خرید برای مردم ذخیره میشود. آنها میتوانند بدون درنظرداشتن محدودیت زمانی، برای خریدها و کالاهای مد نظر خود برنامهریزی زمانی انجام دهند. همچنین پرداخت دستمزدها و هزینه خدمات با استفاده از ارزهای فیات، شفاف میشود و به راحتی امکانپذیر است.
ارزش پول فیات به سیاستهای پولی و مالی کشورها، نرخ بهره و روش اداره کشور بستگی دارد. کشورهایی که از نظر سیاسی یا اقتصادی ثبات نداشته باشند، تورم بیشتری خواهند داشت. طبیعی است که در چنین شرایطی ارزش پول فیات کاهش داشته باشد و قیمت کالاها و خدمات افزایش یابد. بنابراین قدرت خرید کاهش مییابد و فشار اقتصادی مضاعفی به مردم وارد میشود. مثال روشن این شرایط، ریال ایران و شرایط اقتصادی چندساله اخیر ایران است.
به طور کلی یک ارز بدون پشتوانه زمانی عملکرد مناسبی خواهد داشت که بتواند قدرت خرید و اطمینان برای اکثریت جامعه در تأمین کالاهای مورد نیاز ایجاد کند. همچنین دولتها باید با اتخاذ سیاستهای درست اقتصادی برای حفظ و حتی افزایش ارزش پول ذکرشده، به دنبال افزایش قدرت خرید مردم از این راه باشند.
انواع ارز فیات
ارزهای فیات انواع مختلفی دارند که در قسمت زیر تعداد 15 ارز مشهور را همراه با نماد رسمی آنها و صادرکننده آوردهایم:
ارز فیات | نماد | صادرکننده |
دلار آمریکا | USD | ایالات متحده آمریکا |
پوند | GBP | بریتانیا (انگلستان) |
ین | JPY | ژاپن |
یوان | CNY | جمهوری خلق چین |
ریال ایران | IRR | جمهوری اسلامی ایران |
یورو | EUR | اتحادیه اروپا |
دینار کویت | KWD | کویت |
دلار کانادا | CAD | کانادا |
ریال عمان | OMR | ریال عمان |
فرانک سوئیس | CHF | سوئیس |
درهم امارات | AED | امارات متحده عربی |
روپیه هند | INR | هندوستان |
کرون نروژ | NOK | نروژ |
روبل روسیه | RUB | روسیه |
لیره ترکیه | TRY | ترکیه |
نکته مهم: برای برخی واحدهای پولی در ستون اول نام کشور ذکر شده است. این امر به دلیل وجود واحدهای پولی در کشورهای دیگر با نام متفاوت است. مثلا واحد پول دانمارک و نروژ هردو کرون است. اما ارزش کرون دانمارک با کرون نروژ و همینطور نمادهای آنها با یکدیگر متفاوت هستند. بنابراین با دو نوع ارز مواجه هستیم.
مزایا ارز فیات
مهمترین ویژگی پول فیات، ثبات ارزش آن است؛ دقیقا مخالف با آنچه در پولهای کالایی طلا، مس و نقره وجود دارد. استفاده از ارزهای فیات به صورت گسترده در سراسر جهان در قرن بیستم رواج یافت. زیرا استفاده از این سیستم به جای استفاده از پولهای کالایی و سکهای توجیههای اقتصادی بیشتری داشت. همچنین با استفاده از پولهای کاغذی، ذخایر فلزات گرانبها در کشورها حفظ میشود و خروج آنها از مرزهای کشور سختتر خواهد بود.
مزیت دیگر استفاده از پول فیات این است که امکان کنترل گسترده سیستم مالی و بانکی کشور را با کنترل میزان چاپ پول، نقدینگی و نرخ بهره به دولتها میدهد. مثلا استفاده از این سیستم باعث شد تا در بحران مالی جهانی سال 2008، صدمات وارده به ایالات متحده مدیریت شود و به حداقل برسد.
معایب ارز فیات
اما کارشناسان این پول را نیز بی عیب و نقص نمیدانند. ارز فیات هیچ محدودیتی ندارد و بنابراین میتواند در میلیونها یا میلیاردها نسخه حتی در روز چاپ شود. همین امر میتواند عاملی باشد که ارزش این مدل از پول کاهش پیدا کند. اما فلزات گرانبها مانند طلا و نقره به دلیل محدودیت موجودی و عرضه، چنین نقصی ندارند.
از سوی دیگر، جعل و تقلب در پولهای فیات بسیار ساده و آسان تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال چیست ؟ بوده است. هرچند امروزه از روشهای مختلفی برای هوشمندسازی اسکناسها و جلوگیری از کپی آنها استفاده میشود. اما استفاده از این روشها نیز هزینه تولید چاپ پول را به شکل قابلتوجهی افزایش میدهد. همچنین دیگر نقص مدل مذکور از پول این است که با تغییر نظامهای حاکم بر کشورها ممکن است کاملا دگرگون شود.
تفاوتهای ارز دیجیتال با ارز فیات؛ آیا چیزی به نام ارز دیجیتال فیات وجود دارد؟
پول فیات و ارز دیجیتال دو مفهوم کاملا مستقل و جدای از هم هستند. بنابراین اصطلاح ارز دیجیتال فیات کاملا بیمعنا است. ارز دیجیتال یا رمزنگاریشده، نوع جدیدی از سرمایه مالی است که میتواند تا سالهای آینده جایگزین پولهای فعلی شود. اما راه پر فراز و نشیبی در این مسیر وجود دارد. زیرا جایگزینی ارزهای فیات با رمزارزها مستلزم یک پذیرش و مقبولیت جهانی و اجماعی از سوی اکثریت مردم، شرکتهای بزرگ و کوچک جهان است.
ارزهای رمزنگاریشده مانند بیت کوین نیز مشابه دلار فیات و سایر ارزهای فیات، شکلی از پول هستند. تفاوت این دو در روش عملکرد و نحوه تأثیرگذاری آنها است. ارزهای فیات ارزش خود را از دولت صادرکننده میگیرند این در حالی است که ارزهای دیجیتال ارزش خود را مستقیما از بلاکچین خود میگیرند. بنابراین هرچه بلاکچین قدرتمند، بروز و پیشرو در ارائه پاسخ به نیازها باشد، ارز دیجیتال آن نیز قدرتمندتر خواهدبود.
نظارت بر ارزهای فیات بر عهده بانکهای مرکزی و نهادهای بالادستی حوزه اقتصادی هر کشور است. اما بلاکچینها با پروتکلهای مخصوص، اجماع کاربران و رأیگیری اداره میشوند. همچنین دیگر تفاوت این دو ارز در توزیع آنها است. ارز فیات برای توزیع نیاز به واسطه دارد. اما ارزهای دیجیتال مبتنی بر شبکههای غیرمتمرکز هستند که با ساختاری خاص امکان برقراری معاملات ناشناس را فراهم میکنند.
سؤالات متداول
ارز فیات یعنی چی؟
ارز فیات یعنی پولی که در حالت عادی و بدون پشتوانه سیاسی هیچ ارزش و اعتباری نداره و کل ارزشش رو مدیون صادرکننده خودشه. هرچی صادرکننده از نظر سیاسی و اقتصادی قویتر باشه، ارز تحت حمایتش هم میتونه قویتر بشه.
ارزهای فیات کدامند؟
ارزهای فیات واحد پول کشورهای مختلف هستن که با همدیگه فرق دارن. مثلا دلار آمریکا، ریال ایران، پوند انگلیس، یورو، فرانک سوئیس و…
فیات در بایننس چیست؟
فیات در بایننس یعنی قابلیت تبدیل ارزهای دیجیتال به پول فیات در صرافی بایننس. مثلا تبدیل بیتکوین به دلار آمریکا در صرافی یادشده.
فیات در ارز دیجیتال چیست یا ارز دیجیتال فیات چیست؟
چیزی به اسم ارز دیجیتال فیات نداریم. ارزهای دیجیتال شکل جدیدی از پول هستن که تفاوتهای زیادی با پول فیات دارن. اما اینارو میشه به هم دیگه تبدیل کرد. یعنی تو صرافیها و بروکرهای بزرگی مثل بایننس با استفاده از جفتهای ارزی میشه ارزهای دیجیتال رو به پول فیات یا برعکس تبدیل کرد. اینو بعضیا اصطلاحا بهش میگن فیات ارز دیجیتال.
فرق رمز ارز با ارز دیجیتال چیه؟
هیچ فرقی ندارن و دوتاشون یکین. ارز دیجیتال ترجمه برگردان واژه انگلیسی Digital currency هست و رمزارز هم ترجمه برگردان واژه cryptocurrency. اما در کاربرد و مفهوم این دوتا یکین و فرقی ندارن.
نتیجهگیری؛ پول فیات یک ارز قدیمی است
بررسی تاریخچه پول و اشکال مختلف آن در سراسر جهان نشان میدهد که با پیدایش نیازهای جدید، اشکال قدیمی منسوخ میشوند و جای خود را به جدیدترها میدهند. این دقیقا همان دلیلی است که باعث رونق ارز فیات و از رونق افتادن پولهای مبتنی بر کالا ( مانند طلا، نقره و مس) شد.
امروزه تمایل به انجام معاملات سریع، مطمئن و بدون نیاز به احراز هویت در جهان شدیدا افزایش یافته است. ارزهای فیات، کارتهای اعتباری، پرداخت موبایلی و حتی استفاده از سیستمهای سریع بینالمللی بانکی جهانی امروزه دیگر پاسخگوی این نیاز نیستند. اما یک مفهوم پولی جدید به نام ارز رمزنگاریشده یا همان ارز دیجیتال در حال ارائه بستری با سرعت خیرهکننده برای انجام چنین معاملاتی به صورت ناشناس است.
با در نظر گرفتن این نیازها و همچنین محدودیتهای فیزیکی، امنیتی و دسترسی ارزهای فیات، آینده از آن اشکال جدید پول خواهد بود. پولهای جدیدی که بتوانند دغدغهها را در این زمینهها برطرف کنند. امروزه ارز دیجیتال پیشروترین و جدیدترین نوع پول در پوشش این نیازها و دغدغهها است. بنابراین پیشبینی میشود در آیندهای نزدیک، استفاده از ارزهای فیات نیز از رونق بیفتد.
تفاوت ارز دیجیتال و فیات
همانطور که جهان به سمت جامعه بدون پول نقد حرکت میکند، سیستم پرداخت اطراف ما در حال تبدیل شدن به یک اقتصاد دیجیتال است. در حال حاضر، تنها درصد کمی از پول جهانی به شکل فیزیکی ارز بیان میشود، و اکثر پولها به صورت الکترونیکی از طریق برنامههای پرداخت آنلاین یا با استفاده از کارتهای نقدی مبادله میشوند. علیرغم این واقعیت که جامعه امروزی در آستانه تبدیل شدن به یک اقتصاد پیشرفته است، تنها درصد کمی از مردم تفاوت ارز دیجیتال و فیات را میدانند.
این روزها اغلب کلماتی مانند «کریپتوکارنسی و بیت کوین» را میشنویم، زیرا این کلمات و اخبار مربوط به آنها در دنیای مالی سر و صدای زیادی برپا کرده است.
کلمه “ارز فیات” به پول صادر شده توسط دولت یک کشور اشاره دارد که یک مناقصه قانونی است که توسط دولت صادر کننده آن به جای یک کالای ملموس حمایت میشود. ارز دیجیتال یک وسیله مبادله دیجیتال است که به دلیل استفاده از تکنیکهای رمزگذاری کاملاً ایمن است. ارزهای دیجیتال با ارزهای سنتی فیات تفاوت اساسی دارند. با این حال، شما همچنان میتوانید آنها را مانند هر کالای دیگری بخرید و بفروشید.
- هر دو را میتوان برای پرداخت و به عنوان ذخیره ارزش استفاده کرد.
- هر دو به اعتماد گسترده مصرف کننده تکیه میکنند تا به عنوان وسیله مبادله عمل کنند.
- ارز فیات توسط بانکها و دولتها (مرکزی) صادر و کنترل می شود.
- ارز دیجیتال از طریق فرآیندی به نام ماینینگ تولید و توزیع میشود و توسط یک مرجع متمرکز کنترل نمی شود.
- ارز دیجیتال قابل اعتماد است زیرا ضد دستکاری است و نمیتوان آن را دو بار خرج کرد.
- تراکنش بیت کوین را نمیتوان معکوس کرد، لغو کرد و یا پس گرفت.
خلاصه ای از تفاوت ارز دیجیتال و فیات: هر شکل موثر پول باید به عنوان وسیله مبادله، ذخیره ارزش و واحد حساب عمل کند. هم ارز فیات و هم ارز دیجیتال این ابزار را ارائه میدهند، اما از چند جهت کلیدی متفاوت هستند. ارز فیات یک ارز قانونی است که ارزش آن به یک ارز دولتی مانند دلار آمریکا مرتبط است، در حالی که ارز دیجیتال یک دارایی دیجیتال است که ارزش خود را از بلاکچین اصلی خود به دست میآورد. صدور و مدیریت ارزهای فیات توسط بانکهای مرکزی دیکته میشود، در حالی که پروتکلهای بلاکچین، کدها و جوامع بر ارزهای دیجیتال حاکم هستند. توزیع فیات به واسطهها نیاز دارد، در حالی که ارز دیجیتال به شبکههای توزیعشده و غیر متمرکز برای فعال کردن تراکنشهای «بی اعتماد» متکی است.
ارز دیجیتال چیست؟
بر خلاف ارزهای معمولی، ارز دیجیتال رمزگذاری شده و غیر متمرکز است که به هیچ دولت یا بانک مرکزی مرتبط یا تنظیم نشده است و مبتنی بر فناوری بلاکچین است که یک چارچوب دفتر کل توزیع شده است. بلاکچین یک دفتر کل توزیع شده است که توسط شبکهای از رایانهها مدیریت میشود که یک کپی دقیق از پایگاه داده را نگهداری میکند و سوابق آن را با اجماع بر اساس ریاضیات محض به روز میکند.
برخی از ارزهای دیجیتال محبوب بیت کوین، اتریوم، لایت کوین، ریپل و دش هستند. این ارزهای دیجیتال مورد حمایت هیچ دولتی نیستند و برای خرید و فروش آنها به هیچ واسطه ای نیاز نداریم.
ارز دیجیتال
آنها توسط شبکههای همتا به همتا از رایانههای رایگان و منبع باز مدیریت میشوند. بیت کوین اولین ارز دیجیتال غیر متمرکز بود که خلاقیت عمومی را ثبت کرد و در سال 2009 توسط ساتوشی ناکاموتو – مخترع ناشناس – راهاندازی شد.
ارزهای دیجیتال زیرمجموعه ارزهای مجازی قرار میگیرند. آنها در ابتدا برای ارائه یک روش پرداخت جایگزین برای تراکنشهای آنلاین توسعه یافته بودند. با این حال، ارزهای دیجیتال هنوز به طور کلی توسط شرکتها و مشتریان پذیرفته نشدهاند، و در واقع آنقدر غیر قابل اعتماد هستند که به عنوان روشهای پرداخت مورد استفاده قرار گیرند.
ارز فیات چیست؟
ارز فیات ممکن است به شکل پول فیزیکی باشد یا به صورت الکترونیکی ارائه شود، به عنوان مثال با اعتبار بانکی. عرضه توسط دولت کنترل میشود و شما میتوانید از آن برای پرداخت مالیات خود استفاده کنید. ارز فیات شامل ارز کاغذی، اسکناس، سکه و غیره است که دارای ذخیره ارزش بوده و به عنوان وسیلهای برای خرید کالا و خدمات مورد استفاده قرار میگیرد.
ارز فیات
نقش بانکهای مرکزی در اقتصاد از زمان معرفی ارز فیات گسترش یافته است، زیرا آنها اکنون چاپ ارز را تنظیم میکنند. قدرت عرضه و تقاضای مصرف کننده، ارزش پولی را تعیین میکند. پوند، دلار آمریکا، یورو، ین و روپیه برخی از ارزهای اصلی جهانی هستند.
تفاوتهای عمده ارز دیجیتال و فیات
مقایسه | ارز فیات | ارز دیجیتال |
---|---|---|
معنی | ارز فیات توسط دولت پشتیبانی میشود و میتواند به صورت پول فیزیکی یا الکترونیکی باشد. | ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که به هیچ دولتی مرتبط یا تنظیم نشده است. |
صادر شده توسط | صادر شده توسط بانک مرکزی | مستقل عمل می کند. |
واسطه | برای انجام انتقال الزامی است. | لازم نیست. |
واحد | دلار، روپیه، یورو، پوند | بیت کوین، اتریوم، لایت کوین |
مجاز | در همه کشورها قانونی است. | در برخی کشورها غیرقانونی است. |
عرضه | عرضه ارزهای فیات نامحدود است. | عرضه ارزهای دیجیتال محدود است. |
تبادل | ارز فیات ممکن است برای انجام پرداختهای دیجیتال یا فیزیکی یا انتقال وجه استفاده شود. | تنها انتقال دیجیتالی وجوه با ارز دیجیتال امکان پذیر است. |
ارائه شده توسط | اسکناس، سکه و غیره | کدهای خصوصی و عمومی |
ملموس بودن | ارزهای فیات در قالب سکه و اسکناس ظاهری ملموس دارند. | ارزهای دیجیتال را نمیتوان به هیچ وجه لمس یا حس کرد. |
ذخیره سازی | قابل ذخیره در حسابهای بانکی | قابل ذخیره در کیف پول دیجیتال |
تفاوت ارز دیجیتال و فیات در ردیابی
تمایز بین ارزهای دیجیتال و فیات این است که تراکنشهای ارز فیات میتوانند به راحتی توسط صادر کننده و گیرنده نظارت و شناسایی شوند. در حالی که این امر در ارزهای دیجیتال غیرممکن است.
وسیله مبادله
تمایز بین ارز دیجیتال و فیات این است که ارز فیات یک وسیله مبادله ملموس یا سنتی است. در حالی که ارز دیجیتال یک وسیله مبادله دیجیتال است.
ایمنی
ارز فیات در مقایسه با ارز دیجیتال ایمنتر است زیرا توسط دولت حمایت میشود و انتقال پول قابل ردیابی است. در حالی که تراکنشها میتوانند به صورت ناشناس در ارزهای دیجیتال انجام شوند.
ارز فیات عرضه نامحدودی دارد، به این معنی که بانکهای مرکزی محدودیتی برای چاپ پول ندارند. بسیاری از ارزهای دیجیتال دارای محدودیت عرضه هستند، که تضمین میکند که تنها تعداد محدودی از کوینها در دسترس خواهند بود.
قانونی بودن
دولتها عرضه ارز فیات را تنظیم میکنند و سیاستهایی را صادر میکنند که بر ارزش آن تاثیر میگذارد. رمزارزها داراییهای دیجیتالی هستند که به عنوان وسیلهای برای تجارت عمل میکنند و توسط دولت ها تنظیم نمیشوند.
تفاوت ارز دیجیتال و فیات: ارزهای دیجیتال در دنیای واقعی چگونه کار میکنند؟
اگرچه بیت کوین ممکن است شناخته شدهترین ارز دیجیتال باشد، اما هزاران ارز دیجیتال وجود دارد. برخی از نامهای بزرگ دیگر در ارز دیجیتال عبارتند از استیبل کوین، اتریوم، تتر، بایننس کوین، ریپل و غیره.
ارزهای دیجیتال
یکی از اشکال وام دادن ارز، مشروعیت و ثبات بیشتر به فناوری بلاکچین، استیبل کوینها هستند. استیبل کوین یک ارز دیجیتال است که به ارزش یک دارایی در دنیای واقعی گره خورده است. در حالی که بسیاری از استیبل کوینها به دلار آمریکا متصل میشوند، در تئوری، استیبل کوینها را میتوان به داراییهای دیگر مانند طلا یا سایر کالاها متصل کرد. در واقع، این امر به نهادهایی که مایل به انجام معاملات در داراییهای شناخته شده هستند اجازه میدهد تا هرگز زنجیره بلوکی را ترک نکنند.تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال چیست ؟
در حالی که بعید است که ارز دیجیتال به زودی جایگزین دلار آمریکا شود، در حال حاضر صنایع زیادی وجود دارند که آن را به عنوان نوعی پرداخت پذیرفتهاند. بسیاری از استارت آپها در فناوری بلاکچین به دلیل هزینه و مزایای سرعت، اولین پذیرندگان رمزارز برای پرداختهای B2B بودهاند. علاوه بر این، برای معاملات بین المللی نیازی به تبدیل ارز وجود ندارد.
تفاوت ارز دیجیتال و فیات: آیا ارز دیجیتال و فیات یکسان هستند؟
هم بله و هم خیر !
رمزارزها تا آنجایی که امکان مبادله بین دو طرف را فراهم میکنند و به عنوان یک ذخیره ارزش عمل می کنند، پول هستند. با این حال، آنها همچنین ویژگیهایی را ارائه می دهند که سیستم پولی سنتی در حال حاضر قادر به ارائه آنها نیست: ارزهای دیجیتال میتوانند توسط هر کسی، در هر کجا، در هر زمان در سراسر جهان و بدون نیاز به بانک یا دولت خرج و دریافت شوند. این انقلابیترین جنبه ارزهای دیجیتال است.
علاوه بر این، ارز فیات اساساً معادل بدهی است. وقتی یک بانک مرکزی اسکناس منتشر میکند، به طور همزمان درصدی از بدهی دولت شما را به عنوان مصرف کننده منتشر میکند. ممکن است منطقی بپرسید این چگونه است؟ به این فکر کنید که مثلا اتحادیه اروپا و ایالات متحده چگونه پول ایجاد میکنند.
ارز فیات به این دلیل دارای ارزش است که یک دولت آن را پول قانونی اعلام میکند – این پول ارزش ذاتی ندارد.
بیشتر پولی که یک دولت ایجاد میکند زمانی است که وام گرفته میشود. بانکها زمانی پول ایجاد میکنند که مردم پول وام میگیرند. دلار آمریکا را در نظر بگیرید: اگر وام گرفته نمیشد، احتمالاً دلاری نیز در گردش نبود. به عبارت دیگر، بدون بدهی مصرفکنندگان به بانکها، دلار آمریکا در دنیا وجود نخواهد داشت.
در حالی که به نظر میرسد ارز فیات بخش عمدهای از ارزش خود را از بدهی به دست میآورد، این مورد در مورد بیت کوین صدق نمیکند. بیت کوین ارزش ذاتی فراتر از اعتماد جامعه خود دارد. بیت کوین به سیستمی از بدهیها تکیه نمیکند، ارزش آن به میزان موثر بودن آن به عنوان یک وسیله مبادله خلاصه میشود.
بیت کوین شکل جدیدی از اعتماد را برای سیستم پولی جهانی آینده ما ایجاد کرده است. سیستم پشت بیت کوین کاملاً شفاف و مبتنی بر ریاضیات و اجماع واقعی کاربران روزمره است. با در نظر گرفتن همه اینها، کدام گزینه برای آینده ما بهتر است؟ بیت کوین یا فیات؟
تفاوت ارز دیجیتال و فیات: آیا ارز دیجیتال میتواند جایگزین ارز فیات شود؟
در حال حاضر بحثهای زیادی پیرامون آینده ارزهای فیات وجود دارد و بسیاری اظهار داشتند که انتظار دارند در سالهای آینده جای خود را به ارزهای دیجیتال بدهند، در حالی که دیگران مخالف هستند و میگویند که کریپتو و فیات همزمان با حرکت رو به جلو، وجود خواهند داشت. ارائه مزایای مختلف برای کاربران و کسب و کارها به طور یکسان.
برای بسیاری، یکی از بزرگترین خطرات پول فیات این واقعیت است که میتواند بسیار مستعد تورم باشد، که در صورت وقوع سقوط یا افزایش شدید، میتواند ثروت و ارزش کلی موسسات را به شدت تغییر دهد. در صورت نیاز، دولتهای محلی میتوانند شروع به افزایش مقدار پول تولیدی در هر زمان کنند – این امر ارزش پول تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال چیست ؟ را به شدت کاهش میدهد و میتواند منجر به بیثباتی در اقتصاد به شکل ابرتورم شود.
ارز دیجیتال و فیات
از سوی دیگر، ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، عرضه محدودی دارند که در طول زمان تغییر نخواهد کرد – این بدان معناست که ارزش بیت کوین ممکن است با محبوبیت بیشتر افزایش یابد، اما با تولید انبوه رقیق نخواهد شد. به همین دلیل، متوجه خواهید شد که بسیاری از مردم در حال حاضر از حفظ بیت کوین خود با هدف کسب سود با افزایش ارزش خوشحال هستند.
شباهت ارز دیجیتال و فیات چیست؟
هر دوی این اشکال ارز تا حد زیادی ارزش خود را از پذیرش گستردهای که در سراسر جهان دارند به دست میآورند. پذیرش بیشتر به معنای اعتبار بیشتر است. آنها همچنین قابل تقسیم هستند – همانطور که یک روپیه را میتوان به 100 پایز تقسیم کرد، 1 بیت کوین را میتوان به 0.00000001 بیت کوین تقسیم کرد. مانند تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال چیست ؟ ارز فیات، از کوینهای کریپتو می توان برای پرداخت خدمات یا خرید محصولات استفاده کرد. آنها همچنین میتوانند به عنوان یک هدیه برای ذخیره ارزش استفاده شوند.
نتیجه گیری
در دنیای مدرن که تراکنشها خودکار میشوند و از اشکال سنتی ارزهای ثابت کمتر از گذشته استفاده میشود، ممکن است فرد در تفاوتهای بین پول فیات و ارز دیجیتال گیج شود.
با این حال، هر دوی این شکلهای ارز دارای ویژگیهای مشابهی هستند، مانند ارزهای قانونی که دارای ارزش تجاری هستند، کمک به مصرفکنندگان برای خرید انواع کالاها و خدمات، تعیین ارزش پولی آنها توسط نیروهای تقاضا و عرضه و سایر موارد مالی/تجاری، میتواند در مبادلات و غیره معامله شود. با این حال، این مقاله در مورد عدم شباهت این ارزها به یکدیگر صحبت میکند، زیرا هر یک از آنها دارای تفاوتهایی هستند که به مخاطب کمک میکند تا به راحتی بین این دو ارز تمایز قائل شود.
به علاوه، این مقاله نشان میدهد که چگونه اشکال رمزنگاری ارز یک پدیده در سراسر جهان است، در مورد اینکه چگونه ارزهای فیات در سراسر جهان به عنوان یک وسیله سنتی مبادله شناخته میشوند، و همچنین مزایا و معایب هر نوع ارز. با این حال، اگرچه ارزهای دیجیتال در جامعه مدرن ترجیح قابل توجهتری نسبت به ارزهای فیات دارند، به نظر میرسد که اشکال رمزنگاری ارزها به اندازه کافی برای کنترل روشهای مرسوم پرداخت فعلی، کاملاً پیشرفته نیستند.