الگوهای نمودارهای شمعی ژاپنی

ستاره عصرگاهی هم یک برگشت نزولی را نشان می‌دهد. این الگو در بالای یک روند صعودی اتفاق می‌افتد. در این الگو یک شمع صعودی بزرگ که بعد از آن یک فاصله و یک شمع کوچکتر و سپس یک فاصله و یک شمع قرمز بزرگ که پایینتر از وسط شمع اول بسته می‌شود وجود دارند.

الگوهای نمودارهای شمعی ژاپنی

باید بدانیم هیچ سیستم معامله گری وجود ندارد که فقط معاملات سودده تولید کند. تصمیمات اکثر معامله گران در بازار حاصل چند فاکتور اساسی است که شامل تجربیات شخصی، احساسات و توانایی‌ فرد در تحلیل جریان گسترده‌ای از اطلاعات است. این اطلاعات شامل داده‌های تحلیل بنیادی ، تحلیل تکنیکال ، اخبار و … هستند.

تحلیل تکنیکال برای معامله گران یکی از ابزارهای ارزشمند محسوب می‌گردد و نمودارهای کندل استیک – Candlestick یا شمعی ژاپنی یکی از منحصر‌به‌فردترین و دقیق‌ترین روش‌های این نوع از تحلیل است، به گونه‌ای که می‌توان گفت درک نمودارهای کندل استیک برای هر معامله گر ضروری است.

عامل اصلی حرکات قیمتی سهام احساسات و افکار معامله گران بازار است و نمودارهای شمعی ژاپنی می‌توانند به راحتی تصویری ساده از احساسات بازار و در مجموع تمامی معامله گران را در اختیار ما قرار دهند. از دیگر مزایای این نوع از تحلیل تکنیکال ، قابلیت بالا در تفسیر حرکات قیمتی سهام است. در واقع چیزی که سبب محبوبیت این نوع از نمودارها گشته ارائه اطلاعات جامع در عین سادگی است.

علم کندل استیک تنها یک روش تحلیلی جهت تشخیص الگو نیست بلکه این علم تعامل میان خریداران و فروشندگان را به روشنی نشان می‌دهد. تمام اطلاعات مورد نیاز جهت رسم نمودارهای کندل استیک شامل ۴ قیمت باز شدن، بسته شدن، بالاترین و پایین‌ترین (open-close-high- low) است.

علم کندل استیک احتمالاً یکی از قدیمی‌ترین اشکال تحلیل تکنیکال است و قدمت آن به اوایل قرن ۱۷ میلادی برمی‌گردد. زمانی که مانهیسا هما، تاجر ثروتمند ژاپنی، این روش را جهت تحلیل معاملات برنج ابداع کرد. در برخی منابع از مانهیسا هما با عنوان پدر علم کندل استیک یاد می‌شود. جالب است بدانید که او در سال ۱۷۵۵ کتابی را با عنوان ” The Fountain of Gold: The Three Monkey Record of Money ” نوشته است که احتمالاً اولین کتاب معامله گری تاریخ است. این یعنی تقریباً پیش از آنکه کشور کنونی ایالات‌متحده آمریکا وجود داشته باشد ژاپنی‌ها در معاملات خود ازین علم بهره می‌برده‌اند. متأسفانه معادل فارسی برای کتاب وجود ندارد.

مانهیسا هما در قالب این عنوان بیان می‌کند که یک معامله گر برای دستیابی به چشمه طلا باید از سه چیز دوری کند:

• شیطان را نبین (محو تماشای روند صعودی یا نزولی در بازار نشو) چرا که تغییر روند بازار جریانی همیشگی دارد . شاید دلیل تأکید بیشتر تکنیک‌های کندل استیک بر روی الگوهای بازگشتی در مقایسه با الگوهای ادامه‌دهنده نیز همین باشد.
• به شیطان گوش نده (به اخبار گوش نده و با تکیه بر اخبار معامله نکن)
• با شیطان صحبت نکن (پس از تحلیل در مورد معاملاتی که قصد اجرایشان را داری با دیگران صحبت نکن)( استیو نیسون، ۱۹۹۴)

در دسامبر سال ۱۹۸۹ استیو نیسون آمریکایی برای اولین بار علم نمودارهای شمعی ژاپنی را تحت عنوان مقاله‌ای به جهان معرفی کرد.

بدنه کندل شمعی ژاپنی

در هر کندل، حد فاصل میان قیمت باز شدن و بسته شدن سهم را بدنه کندل می‌نامیم. ارتفاع بدنه اختلاف میان قیمت باز شدن و بسته شدن خواهد بود. به‌صورت استاندارد اگر قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن کمتر باشد، بدنه توپر و نزولی و در صورتی‌که قیمت بسته شدن بیشتر از قیمت باز شدن سهم باشد بدنه توخالی یا صعودی خواهیم داشت.

سایه‌ کندل شمعی ژاپنی

هر کندل می‌تواند شامل خطوطی در بالا یا پایین بدنه نیز باشد که سایه یا shadow نامیده می‌شود. این خطوط نشان‌دهنده بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که در طول روز مورد معامله قرارگرفته‌اند. در تحلیل کندل استیک این سایه‌‌ها نشان‌دهنده هیجانات بازار است.

سایه بالایی: بالاترین قیمت

سایه پایینی پایین‌ترین قیمت

هر کندل بسته به شکل خود نام خاصی دارد و در نتیجه تحلیل و تفسیر متفاوتی نیز خواهد داشت. بلندی و کوتاهی بدنه، داشتن یا نداشتن سایه‌ها و یا بلندی الگوهای نمودارهای شمعی ژاپنی و کوتاهی آن‌ها، هرکدام اطلاعات خاصی را از بازار به ما منتقل می‌کند. با استفاده از تفسیر و تحلیل کندل امروز می‌توان کندل فردای بازار را پیش‌بینی کرد.

شاید با داستان پرنده افسانه‌ای ققنوس آشنایی داشته باشید. این پرنده در انتهای عمر خود در تلی از خاشاک می‌سوزد و از خاکسترش ققنوس تازه‌ای حیات می‌یابد. در مورد کندل‌ها نیز می‌توان گفت کندل امروز از خاکستر کندل روز قبل ایجاد می‌گردد و به همین دلیل در علم کندل استیک هر کندل می‌تواند سناریوی محتمل خاصی را برای فردای بازار پیش‌بینی کند. الگوهای کندل استیک از یک یا چند کندل ( نهایتاً ۵ یا ۶ کندل) تشکیل می‌شوند.

این الگوها به دو دسته بازگشتی و ادامه‌دهنده تقسیم می‌شوند در این سری مقالات به بررسی و معرفی سایر الگوهای کندل استیک می‌پردازیم.

الگوهای بازگشتی کندل استیک

۱- الگوی تک کندلی BELT HOLD نزولی

این الگو در انتهای روند صعودی تشکیل می‌شود. در این الگو قیمت آغازین با گپ (شکاف) رو به بالا باز می‌شود، در ادامه شاهد هیچ سایه بالایی نیستیم قیمت از نقطه آغاز رو به پایین حرکت کرده و بدنه نسبتاً بزرگی را ایجاد می‌کند. در تحلیل علم کندل استیک اگر سایه و بدنه این الگو فاصله گپ (شکاف) را پُر نماید می‌تواند نشانگر آغاز روند نزولی باشد .

۲- الگوی تک کندلی BELT HOLD صعودی

این الگو در روند نزولی تشکیل می‌شود. در این الگو قیمت آغازین با گپ (شکاف) رو به پایین باز می‌شود ،در ادامه شاهد هیچ سایه پایینی نیستیم. قیمت از نقطه آغاز رو به بالا حرکت کرده و بدنه نسبتاً بزرگی را ایجاد می‌کند. اگر سایه و بدنه این الگو، فاصله گپ (شکاف) را پُر نماید می‌تواند نشانگر آغاز روند صعودی باشد.

۳- الگوی دو کندلی MATCHING HIGH

این الگو در انتهای روند صعودی و از دو کندل تشکیل می‌گردد، بدین صورت که کندل روز اول یک کندل صعودی بلند است، کندل روز دوم نیز یک کندل صعودی بلند یا نیمه بلند (فول بادی، نیمه فول بادی) خواهد بود. اما قیمت بسته شدن کندل روز دوم تقریباً برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول است. نکته آخر این که دو کندل فاقد سایه بالایی بوده و یا سایه بالایی کوچکی خواهند داشت. در تحلیل و تفسیر علوم کندل استیک این الگو می‌تواند نشان‌دهنده تشکیل یک پیووت سقف و آغاز روند نزولی باشد.

۴- الگوی دو کندلی MATCHING LOW

این الگو در انتهای روند نزولی و از دو کندل تشکیل می‌گردد. دقیقاً برعکس الگوی قبلی کندل روز اول یک کندل نزولی بلند، کندل روز دوم نیز کندل نزولی بلند یا نیمه بلند (فول بادی یا نیمه فول بادی) و قیمت بسته شدن کندل روز دوم تقریباً برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول است. دو کندل فاقد سایه پایینی یا دارای سایه پایینی کوچک خواهند بود. تشکیل الگو بیانگر ایجاد پیووت کف و آغاز روند صعودی خواهد بود.

۵- الگوی دو کندلی هارامی متقاطع ( مادر و بچه متقاطع) نزولی

اساس تشکیل این الگوی مادر و بچه یک کندل با بدنه بلند و کندل دوم با بدنه کوچک‌تر است. الگوی هارامی متقاطع در مقایسه با هارامی معمولی اعتبار بیشتری دارد؛ چراکه کندل دوم در هارامی متقاطع یک کندل دوجی است. درحالی‌که در هارامی معمولی کندلی با بدنه کوچک‌تر است.

هرچه میزان شک و تردید بازار در کندل دوم بیشتر باشد احتمال برگشت بازار و اعتبار الگو نیز بیشتر می‌شود. همان‌طور که می‌دانیم کندل دوجی نشان‌دهنده تردید و دودلی بازار است. الگوی هارامی متقاطع نزولی در انتهای روند صعودی تشکیل می‌شود و می‌تواند نشان‌دهنده برگشت بازار و آغاز روند نزولی باشد.

۶- الگوی دو کندلی هارامی متقاطع (مادر و بچه متقاطع) صعودی

این الگو در انتهای روند صعودی تشکیل می‌شود. کندل اول بدنه بلند یا فول بادی و کندل دوم یک کندل دوجی خواهد بود که در دل کندل اول جای می‌گیرد. به طور کلی در الگوی هارامی بدنه کندل اول همرنگ روند پیشین بازار خواهد بود. یعنی در روند صعودی بدنه کندل اول توخالی و در روند نزولی ، توپر خواهد بود.

۷- الگوی دو کندلی MEETING LINES نزولی

به طور کلی الگوی MEETING LINES زمانی تشکیل می‌شود که کندل‌هایی با دو رنگ متفاوت و قیمت بسته شدن یکسان در کنار هم ایجاد می‌شوند. کندل اول بیانگر روند قبلی سهم و کندل دوم بیانگر احتمال تغییر روند است. در برخی از منابع این الگو به خطوط ضد حمله نیز معروف است. در نوع نزولی آن روز اول با یک کندل توخالی بلند برخورد می‌کنیم، در ابتدای روز دوم شاهد افزایش تقاضا خواهیم بود به گونه‌ای که نقطه باز شدن سهم در قیمت‌های بالاتر است اما در ادامه با افزایش عرضه قیمت بسته شدن در محدوده قیمت بسته شدن روز قبل قرار می‌گیرد.

۸- الگوی دو کندلی MEETING LINES صعودی

در این الگو با شرایطی عکس الگوی قبل مواجهیم. پس در روز اول با یک کندل توپر بلند برخورد می‌کنیم. در حالیکه روز دوم اگرچه در ابتدا با افزایش عرضه مواجه می‌شویم اما در ادامه شاهد افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت خواهیم بود. به گونه‌ای که قیمت بسته شدن کندل روز دوم برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول خواهد بود. این دو الگو می‌توانند نشان‌دهنده تغییر روند قیمتی سهم باشند اما نکته مهم اینجاست که هر دو نیازمند کندل تائید می‌باشند.

۹- الگوی سه کندلی سه سرباز سفید

این الگو که در روند نزولی شکل می‌گیرد، از مجموعه‌ای از کندل‌های تو خالی بلند تشکیل‌شده است. اگر قیمت باز شدن هر کندل در میانه بدنه کندل قبلی باشد بهتر است. این حرکت صعودی پله‌ای بیانگر اتمام روند نزولی و آغاز روند صعودی خواهد بود.

۱۰- الگوی سه کندلی سه کلاغ سیاه

این الگو دقیقاً برعکس الگوی سه سرباز سفید در روند صعودی شکل می‌گیرد و از سه کندل تو پر بلند تشکیل می‌شود. اگر قیمت باز شدن هر کندل در میانه بدنه کندل قبلی باشد بهتر است. وقوع این الگو از منظر هلم کندل استیک، پیامی واضح مبنی بر تغییر روند صعودی قیمت می‌باشد. (ال-موریس،۲۰۰۶)

طی دو دهه گذشته نمودارهای کندل استیک محبوبیت زیادی را در میان سرمایه گذاران و معامله گران کسب کرده‌اند. این نوع از تحلیل جهت پیش‌بینی روند قیمتی تنها در چند روز آینده سهم مناسب است. این در حالی است که سایر روش‌های تحلیل تکنیکال می‌توانند رفتار قیمتی سهم را در هفته‌ها یا ماه‌های آتی پیش‌بینی کنند.

در حقیقت می‌توان گفت ارزش تحلیل الگوهای شمعی ژاپنی در ترکیب با سایر روش‌های تحلیلی آشکار می‌شود و نمی‌توان تنها با اکتفا به این نوع از تحلیل به معامله گری پرداخت. در استفاده از الگوهای کندل استیک توجه به این نکته ضروری است که الگوهای کندلی تنها در روندهای مشخصی از اهمیت برخوردارند؛ بنابراین پیش از بررسی آن‌ها باید روند حرکات قیمتی سهم را تعیین کنیم. پس از آن با بررسی الگوهای کندل استیک می‌توانیم رفتار معامله گران را با نزدیک شدن به نقاط حمایتی یا مقاومتی چارت تحلیل و تفسیر کرده و از این طریق رفتار آن‌ها را در روزهای آتی پیش‌بینی نماییم.

نتیجه‌گیری

در حقیقت می‌توان گفت که با استفاده از سایر روش‌های تحلیل تکنیکال می‌توان نقاط و نواحی مهم و حیاتی را بر روی چارت مشخص کرد و سپس با استفاده از علم کندل استیک نگرش و احساس بازار نسبت به این نواحی آشکار می‌شود.

می‌توان گفت علم کندل استیک برای افرادی که تنها با دید سرمایه‌گذاری بلندمدت وارد بازار سهام می‌شوند کاربرد زیادی ندارد. این نوع از تحلیل تکنیکال ابزاری جهت معامله گری و تعیین دقیق نقاط ورود یا خروج در آن می‌باشد

نمودار شمعی بیت کوین و ۵ الگو برای پیش بینی قیمت

اگر قبلاً صاحب مقداری بیت کوین بوده‌­اید یا الان تصمیم دارید بیت‌کوین بخرید، زود یا دیر باید بفهمید که رمزارزها پس از تبدیل به ارز مورد نظر شما چقدر ارزش دارند. حتی ممکن است در مورد خرید یا نگهداری بیت کوین اطلاعاتی نیاز داشته باشید. اما تحلیل نمودارهای قیمت و درک اصطلاحات تجاری دنیای مالی می­‌تواند دلهره‌­آور باشد. این راهنما همانند یک کتابچه مفید عمل می­‌کند و حاوی مبانی مورد نیازی است که به وسیله آن فهم نمودار شمعی بیت کوین آسان می‌شود.

قیمت فعلی بیت‌کوین چقدر است؟

اکنون قیمت لحظه ای بیت کوین $ 21,977.89 است.

قیمت بیت کوین در واقع برابر با میانگین قیمت‌های بازارهای اصلی و مرجع رمزارز‌ها است. همچنین بسیاری از بازاهای معتبر از قیمت صرافی باینانس به عنوان قیمت مرجع استفاده می‌کنند. ولی نگران نباشید! این قیمت در بازارهای اصلی، تقاوت چندانی با هم ندارند. زیرا در نهایت قیمت‌ها با عرضه و تقاضا تنظیم و تعدیل می‌شوند.

پیش بینی روند قیمت‌ها از طریق نمودار بیت کوین

پیش‌بینی جابجایی قیمت‌های هر چیزی که در یک صرافی خرید و فروش می‌­شود یک بازی احتمالاتی پرخطر است چون هیچ کس همیشه درست نمی‌گوید. بسیاری از تاجران اگر پس‌­اندازهای زندگی خود را در این زمینه از دست نداده باشند، ولی حتما پول‌های زیادی را از دست داده­‌اند.

دو مورد از شیوه‌­های اصلی پیش‌بینی پیشرفت قیمت، تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال نام دارند. در حالی که تحلیل بنیادی به بررسی نیروهای اساسی یک اقتصاد، یک شرکت یا اوراق بهادار می‌پردازد، تحلیل تکنیکال سعی دارد جهت‌گیری قیمت‌ها را بر اساس داده‌­های بازار گذشته و در وهلۀ اول بر اساس قیمت‌ها و حجم­‌های تاریخی که در نمودارهای قیمت دیده می‌شوند، پیش‌بینی کند.

نمودارهای بیت کوین را کجا می­‌توان پیدا کرد؟

برای انجام تحلیل فنی بر اساس تاریخچۀ قیمت و حجم بیت‌کوین به نمودارهای قیمت بیت‎کوینی نیاز دارید که داده‎­‌ها را با یک سبک خواناتری از جداول تختی که فقط شامل اعداد و ارقام هستند، نمایش دهد. نمودار شمعی بیت کوین را می‌توانید در بخش قیمت بیت کوین مشاهده کنید.

برای فهم نمودارهای بیت کوین از نمونه‌های ساده شروع کند.

اصلی­‌ترین نوع نمودار قیمت، قیمت‌ها را به صورت خط نشان می‌­دهد:

قیمت‌های پایانی هر دورۀ زمانی مفروض (یک ماه، یک هفته، یک روز، یک ساعت و غیره) در رسم خط قیمت به کار می­‌روند. با استفاده از این نوع نمودار می­‌توان مروری سریع بر این موضوع داشت که روند تغییر قیمت‌ها اخیراً چگونه بوده است، البته تاجران برای ترسیم نتایج خود به داده‌­های بیشتری نیاز دارند.

بررسی نمودار قیمت بیت کوین از طریق نمودار شمعی

پرکاربردترین نوع نمودار نزد تاجران نمودار شمعی قیمت است که در زیر نیز نشان داده شده است:

نمودارهای شمعی داده­‌هایی بیشتر از قیمت‌های پایانی را نمایش می­‌دهند: هر شمع اولین قیمت، پایین‌­ترین و بالاترین قیمت در دورۀ زمانی مفروض و همچنین قیمت پایانی را نشان می‌دهد.

همچنین رنگ بدنۀ شمع حاکی از این است که قیمت پایانی بیشتر از اولین قیمت است (معمولاً یک میلۀ سبزرنگ که میلۀ بالایی نامیده می­‌شود) یا کمتر از اولین قیمت است (معمولاً با یک میلۀ قرمزرنگ نشان داده می­‌شود که میلۀ پایینی نامیده می‌­شود).

نمودار شمعی به خانوادۀ نمودارهای قیمت OHLC (قیمت باز، بالا، پایین، بسته) تعلق دارد، البته انواع/سبک‌های دیگری از نمودارها نیز وجود دارند که مناسب تمام سلایق تاجران می­‌باشند. نوع دیگری از نمودارها که حائز اهمیت است نمودار محدودۀ غیرزمانی (NTB) نام دارد. شاید به نظر مبتدیان این نمودار شمعی کمتر ملموس باشد و فهم نمودارهای بیت کوین از این طریق دشوار باشد.

نمودار شمعی بیت کوین حاوی اطلاعات مفید زیادی برای تاجران ماهر است، مثلاً آیا پهنای یک شمع عریض است یا باریک (که این در مورد اختلاف بین قیمت‌های بالا و پایین توضیح می­‌دهد) یا کجاها قیمت پایانی نسبتاً بالا یا پایین است و غیره.

تاجران انحراف‌های روندهای خود را بر اساس این نمودار و الگوهایی که دسته شمع­‌ها با یکدیگر تشکیل داده‌­اند، بنا می‌­نهند: گاوی (افزایش قیمت‌ها)، خرسی (کاهش قیمت‌ها) یا رِنج خنثی.

بیت­‌کوینیتی (Bitcoinity)، بیت‌کوین ویزدام (Bitcoin Wisdom)، زروبلاک (Zeroblock) و تریدبلاک (TradeBlock) برخی از پلتفرم­‌های محبوب با بسیاری از این ویژگی­‌ها هستند.

الگوهای شمعی نزولی بیت کوین

معامله با استفاده از الگوهای شمعی ژاپنی پرطرفدارترین روش تحلیل تحرکات قیمت در بین معامله‌گران ارزهای رمزنگاری‌شده است. الگوهای بسیاری هستند که ارزش یادگیری را دارند. در اینجا 5 الگوی شمعی نزولی بیت کوین را توضیح می‌دهیم. لازم است که به خاطر داشته باشید، شرایط استفاده و محل قرارگیری شمع‌ها، نقش مهمی در شناسایی و استفاده صحیح از الگوها دارد. چرا که یک شمع یکسان ممکن است در جایگاه متفاوتی از نمودار، نشان‌دهنده یک روند صعودی باشد.

الگوی هارامی (باردار) نزولی (Bearish Harami)

الگو هارامی نزولی، یک الگوی دو شمعی است که احتمال معکوس شدن قیمت را نشان می‌دهد. در این الگو، شمع اول بزرگ و سبز است و بعد از آن یک شمع کوچکتر قرمز قرار گرفته است.

این الگو درحالتی معتبر است که شمع قرمز کاملا داخل محدوده شمع اول قرار گرفته باشد. نوع دیگری از این الگو، صلیب هارامی نزولی نام دارد که در آن شمع دوم بسیار کوتاه (دوجی) است.

در زبان ژاپنی، هارامی به معنای باردار بودن است. در این الگو شمع سبز نقش مادر و شمع قرمز نقش فرزند را دارد.

الگوی پوششی ابر سیاه (Dark Cloud Cover)

همانطور که از اسم این الگو یعنی پوشش ابر سیاه پیداست، روند تحرکات قیمت بعد از رخ دادن این الگو بسیار ناخوشایند است. این الگو نیز یک الگوی دو شمعی است که نشان دهنده یک بازگشت نزولی قیمت پس از وقوع یک حرکت صعودی است. شمع اول معمولا بزرگ و همواره سبز است و یک شمع قرمز یکسان پس از آن قرار گرفته است.

شمع دوم بعد از یک فاصله و بالاتر از شمع اول باز شده، سپس در پایینتر از نیمه بدنه شمع اول بسته می‌شود. این یک نشانه از نزولی شدن بازار است و شمع‌های بعدی نیز نشان دهنده کاهش قیمت خواهند بود.

الگوی ستاره عصرگاهی (The Evening Star)

ستاره عصرگاهی هم یک برگشت نزولی را نشان می‌دهد. این الگو در بالای یک روند صعودی اتفاق می‌افتد. در این الگو یک شمع صعودی بزرگ که بعد از آن یک فاصله و یک شمع کوچکتر و سپس الگوهای نمودارهای شمعی ژاپنی یک فاصله و یک شمع قرمز بزرگ که پایینتر از وسط شمع اول بسته می‌شود وجود دارند.

در الگو ستاره عصرگاهی، شمع اول باید سبز باشد و نسبتا بدنه بزرگی داشته باشد. شمع دوم که ستاره این الگو است، یک بدنه‌ای کوتاه دارد که در محدوده شمع اول قرار نمی‌گیرد. فاصله بین این بدنه‌ها، دوکی یا دوجی بودن ستاره عصرگاهی را تعیین می‌کند.

این الگو توسط شمعی که بعد از ستاره قرار دارد تایید می‌شود، که باید یک شمع قرمز باشد و مشابه شمع اول بسته شود.

در بازارهای سنتی، حتما باید بین این سه شمع فاصله وجود داشته باشد. با این وجود، بعضی از تحلیلگران معتقدند درمورد بازار ارزهای رمزنگاری‌شده که به صورت 24 ساعته و در هر هفت روز هفته معامله صورت می‌گیرد، چنین الگویی بدون وجود فاصله‌ها هم معتبر خواهد بود.

الگوی ستاره دنباله دار (Shooting Star)

مشابه الگوهای قبلی که درمورد آن‌ها توضیح دادیم، الگوی ستاره دنباله دار نیز الگوی یک بازگشت نزولی است. این الگوی دو شمعی در حین یک روند صعودی اتفاق می‌افتد و حاکی از بازگشت به جهت‌گیری نزولی می‌باشد.

شمع اول در این الگو سبز است و بعد از آن یک شمع سبز یا قرمز با فیتیله بلند و بدنه کوتاه قرار می‌گیرد. شمع دوم شباهت زیادی به شمع چکشی (هامر) معکوس شده دارد، که هنگامی که در پایین یک روند قرار می‌گیرد صعودی است.

فیتیله بلند این شمع نشان می‌دهد که تحرکات صعودی (خرید) نسبت به نزولی (فروش) کنترل بیشتری بر بازار داشته‌اند، اما سپس روند نزولی شدت گرفته و قیمت را به نزدیکی نقطه اولیه روز برمی‌گرداند. این الگو نشان دهنده احتمال کاهش قیمت است و توسط شمع نزولی بعدی تایید می‌شود.

الگوی مرد دار آویز (Hanging Man)

الگوی مرد دار زده شده، یک الگوی تک شمعی است که بازگشت از تحرکات صعودی قیمت، به سمت تحرکات نزولی قیمت را نشان می‌دهد. این شمع یک سایه (فیتیله پایینی) بلند و بدنه‌ای کوتاه دارد و در بالای یک روند صعودی قرار می‌گیرد.

بار دیگر، هنگامی که این شمع پایین یک روند نزولی قرار می‌گیرد، شمع چکشی نامیده می‌شود و نشان‌دهنده یک بازگشت صعودی است و این موضوعی است که باید به آن توجه داشته باشید. این شمع نشان می‌دهد که موج فروش در بازه‌ای می‌تواند کنترل بازار را به‌دست گیرد. این الگو حاکی از مقابله بازار نزولی با قیمت فعلی است و فروش در شمع‌های بعدی ادامه خواهد داشت.

این الگوهای شمعی را بشناسید و یاد بگیرید؛ چرا که یادگیری آن‌ها برای هر تریدری در بازار ارزهای رمزنگاری‌شده ضروری است.

سخن پایانی

حال که مقدمه‌­ای برای خواندن نمودارهای قیمت (بیت‌کوین) در اختیار دارید، ایدۀ خوب آن است که با دنبال کردن پیشرفت قیمت بیت‌کوین به صورت روزانه، کار خود را شروع کنید. قطعاً متوجۀ وجود نظم­‌های خاصی در این نمودارها و رفتار نمودارهای این قیمت‌ها خواهید شد. سپس، متوجه خواهید شد که برهه­‌ای از زمان وجود داشته که در آنجا جذب هنر تحلیل فنی قیمت شده‌­اید.

آشنایی با نمودارهای شمعی ژاپنی

نمودارها اصلی ترین ابزار تحلیل تکنیکال می باشند . هر نمودار از دو پارامتر اصلی تشکیل شده است ، قیمت و زمان. قیمت در محور عمودی نمودار و زمان در محور افقی قرار دارد. قیمت در هر نموداری برگرفته از ارزش شاخص، کالا یا ارزش ارز اول نسبت به ارز دوم می باشد.

هر نمودار قیمت، بنا به انتخاب کاربر می تواند بازه های زمانی متفاوتی را نشان دهد از بازه یک دقیقه ای (تیک چارت) تا بازه زمانی هفتگی و حتی ماهیانه.

نمودارهای مختلفی وجود دارند اما رایجترین آن ها عبارتند از: نمودار خطی ، نمودار میله ای ، نمودار شمعی ژاپنی ( کندل استیک ) ، نمودار کاجی ، نمودار رنکو و نمودار نقطه و خط. از بین 6 نمودار رایج بالا، نمودار شمعی ژاپنی ( کندل استیک ) از پر کاربردترین آن ها است ، نمودارهای کندل استیک بیش از دو قرن پیش در ژاپن برای تحلیل قیمت برنج اختراع شد . عمده این معروفیت و استفاده را ژاپنی ها مدیون ( مانهیسا هما ) در قرن هفدهم میلادی می باشند حال آنکه بیش از دو دهه نیست که نمودارهای شمعی در غرب رواج یافته است و دلیل عمده ترویج این نمونه نمایش نمودار در غرب نیز مربوط به سیستم های رایانه ای می باشد.

از لحاظ ماهیت ، کندل استیک ها یا برای ترسیم نمودار ها و نمایش قیمت برای تحلیل تکنیکال به کار می روند و یا به صورت منفرد ، ترکیب و شیوه نمایش آن ها ، ابزاری برای تحلیل و پیشبینی جهت آینده بازار می باشد .عمده دلیل محبوبیت روزافزون استفاده از این نمودارها بین تحلیلگران ، راحتی استفاده و مشخص بودن وضعیت صعودی یا نزولی هر کندل استیک به صورت منفرد می باشد.

سه نکته اساسی در استفاده از الگوهای شمعی حائز اهمیت است که باید رعایت شود :

تشکیل الگوها تنها زمانی مورد توجه قرار می گیرند که تغییرات قیمت دارای روند باشند .در صورت وجود نداشتن روند صعودی یا نزولی ، اهمیت و جهت گیری برای استفاده از الگوهای کندل استیک برگشتی یا ادامه دهنده وجود ندارد.

الگوهای کندل استیک بازگشتی تنها زمانی در داخل روند علامت بازگشت روند را اعلام می کنند که این الگوها همزمان با ابزاری دیگر برای بازگشت روند همراه باشد . تحلیلگران تکنیکال عموما هنگامی به الگوهای کندل استیک بازگشتی اهمیت می دهند که در محدوده حمایت و یا مقاومت خاصی تشکیل شوند .

الگوهای شمعی با وجود این که در اغلب موارد نقاط ورود درستی را نشان می دهند اما نمی توان برای خروج حتما منتظر تشکیل الگوی بازگشتی دیگری ماند و باید در اینجا نیز از ابزار های دیگر تکنیکال برای خروج استفاده کرد .

مجموعه آموزشی حاضر، با عنوان نمودارهای شمعی ژاپنی ، نوشته شاروم فرهنگ ، در فرمت PDF و در 37 صفحه تهیه و تنظیم شده است.

نمودار شمعی ژاپنی Doji چیست؟

دوجی (Doji) یک نمودار شمعی به شیوه‌‌ای ژاپنی است که می‌‌تواند در معاملات بازار به عنوان یک نشان‌‌گر مورد استفاده قرار بگیرد. در ادامه با ویژگی‌ها، نحوه بررسی و مثال‌های آن آشنا خواهید شد.

Doji‌‌ نام فصلی است که در آن قیمت‌‌های بازگشایی و بسته شدنِ نمودار شمعی یک اوراق بهادار، مولفه‌‌های الگویی برابر داشته باشند. نمودار شمعیِ Doji‌‌ به شکل یک صلیب، صلیب وارونه یا شکل علامت جمع است. نمودارهای شمعیِ Doji‌‌ الگوهایی خنثی هستند که در دسته‌‌ی مهم‌‌ترین الگوها قرار می‌‌گیرند. این حالت وقتی به وجود می‌‌آید که بازگشایی و بسته شدنِ یک اوراق بهادار، در یک بازه‌‌ی زمانی معین به طور مجازی مساوی باشند و در تحلیل‌‌های فنی، نشان‌‌دهنده‌‌ی یک بازگشت هستند. در زبان ژاپنی، Doji‌‌ به معنای خطا یا اشتباه است و به حالتی نادر گفته می‌‌شود که قیمت‌‌های بازگشایی و بسته شدن دقیقا مساوی باشند.

بسته به این که در چه زمانی خطوط بازگشایی و بسته شدن سقوط می‌‌کنند، Doji‌‌ به شکل سنگ قبر (Gravestone)، پادراز (Longlegged) یا سنجاقک (Dragonfly) خواهد بود.

ویژگی‌‌های کلیدی

• یک Doji‌‌ به فصلی اطلاق می‌‌شود که در آن قیمت‌‌های بازگشایی و بسته شدن نمودار شمعیِ یک اوراق بهادار، مولفه‌‌های الگویی مساوی داشته باشند.
• نمودارهای شمعیِ Doji‌‌ الگوهایی خنثی هستند که در دسته‌‌ی مهم‌‌ترین الگوها قرار می‌‌گیرند.
• Doji‌‌‌‌ها به سه نوع اصلی تقسیم‌‌بندی می‌‌شوند: سنگ قبر، پادراز و سنجاقک.

یک Doji‌‌ به شما چه می‌‌گوید؟

تحلیل‌‌گران فنی می‌‌گویند همه‌‌ اطلاعات موجود در مورد سهام در قیمت آن منعکس می‌‌شود. به همین دلیل گفته می‌‌شود قیمت کافی است. اما عملکرد قیمتی در گذشته هیچ ربطی به قیمت در آینده ندارد و قیمت واقعی سهام نیز هیچ ارتباطی با ارزش ذاتی یا واقعی آن ندارد. در نتیجه، تحلیل‌‌گران فنی با وارسی بسیار، سعی می‌‌کنند بالاترین احتمال معامله‌‌ را پیدا کنند. یک تاجر ژاپنی از شهر ساکاتا به نام هوما (Homma) در قرن هفدهم یک ابزار برای این کار را معرفی کرد و در سال ۱۹۰۰، چارلز دو (Charles Dow) بازتعریفی از آن ارائه داد: نمودارهای شمعی.

هر الگوی شمعی از ۴ مجموعه داده برای تعریف شکل خود استفاده می‌‌کند. بسته به شکلی که دارد، تحلیل‌‌گران در مورد فعالیت قیمتی پیش‌‌بینی‌‌هایی می‌‌کنند. هر نمودار شمعی از قیمت بازگشایی، بسته شدن، پایین و بالا تشکیل شده و بازه‌‌ی زمانی مورد استفاده یا تیک اینتروال (tickkinterval) مهم نیست. نوار خالی یا پری که الگوی کندل استیک می‌‌سازد بدنه (body) نام دارد. خطوطی که بیرون از بدنه گسترش می‌‌یابند سایه نام دارند. اگر یک سهام در جایی بالاتر از زمان بازگشایی خود بسته شود، نمودار شمعیِ خالی خواهد داشت. اگر سهام پایین بسته شود، نمودار شمعی پر خواهد داشت. یکی از مهم‌‌ترین انواع مهم نمودار شمعی، Doji‌‌ نام دارد.

Doji‌‌ در هر دو حالت جمع و مفرد خود، وقتی ساخته می‌‌شود که بازگشایی و بسته شدنِ یک سهام به طور مجازی مساوی باشند. Doji‌‌ به شکل یک صلیب یا علامت جمع است و بدنه‌‌ی کوچک دارد یا اصلا بدنه ندارد. از دید تئوری، Doji‌‌ عدم اطمینان از طرف خریدار و فروشنده را نشان می‌‌دهد. بعضی از تحلیل‌‌گران می‌‌گویند این یک نشانه از بازگشت است. اگر چه می‌‌تواند نشان‌‌دهنده‌‌ی زمانی باشد که فروشندگان و خریداران روند سرعتی یافته اند. Doji‌‌ در زمان ادغام رخ می‌‌دهد و به تحلیل‌‌گران در تشخیص احتمال شکست قیمت کمک می‌‌کند.

مثال‌‌هایی از کاربرد Doji‌‌

نمودار زیر یک Doji‌‌ سنگ قبر را برای سهام شرکت سیانوتک در فوریه‌‌ی ۲۰۱۸ نشان می‌‌دهد. این نمودار در حجم معاملات بالای صعودی رسم شده و نشان‌‌گر یک بازگشت خرسی در کوتاه‌‌مدت است.

مثال‌‌هایی از Doji‌‌ سنگ قبر

در این مثال، Doji‌‌ سنگ قبر سقوط میانگین شناور در بازه‌‌ی ۵۰ یا ۲۰۰ روزه به قیمت‌‌های ۴/۱۶ و ۴/۰۸ را نشان می‌‌دهد. تاجران به دیگر نشان‌‌گرهای معامله مانند RSI یا MACD توجه می‌‌کنند تا سقوط احتمالی را تشخیص دهند. تاجران روزانه بالای سایه‌‌ی بالا، نزدیک قیمت ۵/۱۰ دلار توقف می‌‌کنند. تاجران میان‌‌مدت نیز در جایی بالاتر توقف می‌‌کنند.

تفاوت Doji‌‌ و فرفره چیست؟

نمودارهای شمعی اطلاعاتی در مورد روند، وضعیت، سرعت و ثبات بازار به ما می‌‌دهند. الگوهایی که در نمودارهای شمعی به کار می‌‌روند نشانه‌‌هایی از کنش‌‌ها و واکنش‌‌های بازار هستند. Doji‌‌ و نمودار شمعی‌‌های فرفره‌‌ای بخشی از یک الگوی بزرگترند. Doji‌‌ و فرفره خنثی بودن قیمت یا وجود فشار بر فروشنده یا خریدار را نشان می‌‌دهند. به عبارت دیگر، آن‌‌ها هر دو یک چیزند ولی در خوانشی که تحلیل‌‌گران از آن‌‌ها دارند، متفاوتند.

فرفره‌‌ها تقریبا شبیه به Doji‌‌‌‌ها هستند ولی بدنه‌‌ی آن‌‌ها بزرگتر است یعنی بازگشایی و بسته شدنشان به هم نزدیک است. اصلی‌‌ترین تفاوت بین فرفره و Doji‌‌ این است که Doji‌‌ به نشان‌‌گرهایی مانند بولینگر بندز (Bollinger Bands) به چشم ابزاری برای شناسایی خنثی بودن روند یا بازگشت قیمت استفاده می‌‌کند.

محدودیت‌‌های Doji‌‌

نمودار شمعی Doji‌‌ یک نشان‌‌گر خنثی است که اطلاعات کمی به ما می‌‌دهد. به علاوه، Doji‌‌ زیاد اتفاق نمی‌‌افتد و در نتیجه ابزار قابل اطمینانی برای تشخیص بازگشت قیمت نیست. حتی وقتی Doji‌‌ اتفاق بیفتد هم نمی‌‌توان به آن مطمئن بود. هیچ اطمینانی نیست که قیمت در جهتی که شمع‌‌های تایید انتظار دارند ادامه پیدا کند.

از اندازه‌‌ی دنباله‌‌ی Doji‌‌ و اندازه‌‌ی شمع تایید، به فاصله‌‌ی نقطه‌‌ی ورود یک معامله و نقطه‌‌ی توقف زیان پی می‌‌بریم. اگر فاصله‌‌ی بین نقطه‌‌ی ورود و نقطه‌‌ی توقف زیاد باشد، تاجران نیاز دارند یک نقطه‌‌ی توقف زیان دیگر پیدا کنند یا از معامله‌‌ی خود صرف نظر کنند؛ زیرا حجم زیاد توقف زیان با سود معامله هم‌‌خوانی ندارد. تخمین سود محتمل یک تجارت با Doji‌‌ نیز مشکل است، زیرا الگوهای شمعی هدف قیمت را نشان نمی‌‌دهند. یک روش دیگر، مثل الگوهای شمعی دیگر، نشان‌‌گرهای دیگر و استراتژی‌‌های دیگر برای شناسایی نقطه‌‌ی خروج از معامله نیاز است.

روانشناسی الگوهای شمعی در بورس و انواع آنها

در این مقاله ابتدا به بررسی کندل های ماروبوزو، فرفره و دوجی پرداخته می شود و از لحاظ روانشناسی، دلیل شکل گیری این الگوهای تک کندلی بررسی می شود. در پایان این مقاله نیز انواع الگوهای شمعی در بورس معرفی می شوند تا در مقاله های بعدی بتوان به صورت دقیق تر به بررسی هر الگو پرداخت. با ما همراه باشید.

در نمودارهای شمعی، برای هر کندل تنوع بسیار زیادی از لحاظ طول بدنه و همچنین طول سایه های پایینی و بالایی وجود دارد. باید توجه داشت که برای بررسی کندل ها، واژه های کوتاه، متوسط و بلند به صورت نسبی می باشند و همواره هر کندل با کندل های قبلی خود مقایسه می شود. در شکل 1، یک کندل صعودی همراه با بدنه اصلی، سایه های بالا و پایینی و اطلاعات مختلف قیمتی آورده شده است. در صورتی که قیمت آخرین معامله (قیمت بسته) بیشتر از قیمت اولین معامله (قیمت باز) باشد، کندل صعودی خواهد بود و معمولا در نرم افزارهای مختلف تحلیل تکنیکال، چنین کندلی با رنگ سفید یا سبز و یا حتی آبی نشان داده می شود. از طرفی اگر قیمت آخرین معامله کمتر از قیمت اولین معامله باشد، چنین کندلی نزولی خواهد بود و در نرم افزارهای مختلف تحلیل تکنیکال با رنگ مشکی یا قرمز نشان داده می شود. باید توجه داشت که در بازار سرمایه برخلاف بازارهای بین المللی، قیمت آخرین معامله با قیمت پایانی متفاوت می باشد.

شکل 1- اجزای یک کندل ژاپنی

اندازه بدنه اصلی و همچنین نحوه شکل گیری سایه های بالایی و پایینی هر کندل، از لحاظ روانشناسی و خرد جمعی اهالی بازار، دلایل متعددی دارد که در ادامه این مقاله به بررسی این موضوع می پردازیم.

بدنه های بلند در مقایسه با بدنه های کوتاه

به روزهایی که اختلاف بین قیمت اولین معامله و آخرین معامله زیاد باشد، روزهای بزرگ یا بلند گفته می شود و به کندل های دارای چنین بدنه های بلندی، کندل بلند گفته می شود. از طرفی به روزهایی که اختلاف بین قیمت اولین معامله و آخرین معامله کم باشد، روزهای کوچک یا کوتاه گفته می شود و به کندل های دارای چنین بدنه های کوتاهی، کندل کوتاه گفته می شود. بایستی توجه داشت که این نوع نامگذاری، به صورت ساده بر اساس طول بدنه صورت گرفته و در آن سایه های بالایی یا پایینی مد نظر قرار نمی گیرد.

شکل 2- کندل با بدنه کوتاه و بلند

به طور کلی، کندل های با بدنه بلند، نشان دهنده قدرت زیاد خریدارها یا فروشنده ها و همچنین شمع های با بدنه کوتاه، نشان دهنده تثبیت قیمت می باشند. اگر شمع های بلند، بدنه سفید داشته باشند، نشان دهنده این الگوهای نمودارهای شمعی ژاپنی موضوع است که فشار زیادی برای خرید وجود دارد و در صورتی که در انتهای یک روند نزولی، در محدوده حمایتی معتبر، جنین کندلی را شاهد باشیم، می توانیم انتظار رشد قیمت را داشته باشیم. در صورتی که چنین کندلی در محدوده حمایتی معتبر شکل نگیرد، نمی توان برداشت خاصی از آن کرد و حتی ممکن است چند روز معاملاتی بعد، افت قیمت را هم شاهد باشیم.

از طرفی کندل های با بدنه مشکی بلند، حاکی از این موضوع است که فشار زیادی برای فروش وجود دارد و در صورتی که در انتهای یک روند صعودی، در محدوده مقاومتی معتبر، چنین کندلی را شاهد باشیم، می توانیم بعد از آن انتظار افت قیمت را داشته باشیم اما اگر چنین کندلی در محدوده مقاومتی معتبر، شکل نگیرد، نمی توان برداشت خاصی از آن کرد و حتی ممکن است با فاصله زمانی کمی از شکل گیری این کندل، شاهد رشد قیمت باشیم. در صورتی که در یک روند نزولی، شاهد بک کندل با بدنه مشکی بلند باشیم، می توان از آن اضطراب و ترس ناگهانی فعالان بازار را برداشت کرد.

1- کندل یا الگوی ماروبوزو (Marubozu)

الگوی ماروبوزو از الگوهای شمعی در بورس می باشد و به کندل هایی که دارای بدنه بلند می باشند و سایه های بالایی یا پایینی ندارند، گفته می شود. البته باید توجه داشت که گاهی اوقات الگوی ماروبوزو دارای سایه های کوتاهی در بالا یا پایین می باشد اما در صورتی که سایه های بالایی و پایینی وجود نداشته باشد، قدرت کندل بیشتر خواهد بود. کندل ماروبوزو با بدنه سفید (ماروبوزو سفید) زمانی شکل می گیرد که قیمت اولین معامله برابر با قیمت پایینی (Low) و قیمت آخرین معامله برابر با قیمت بالایی (High) باشد. از طرفی کندل ماروبوزو با بدنه مشکی زمانی شکل می گیرد که قیمت اولین معامله برابر با قیمت بالایی و قیمت آخرین معامله برابر با قیمت پایینی باشد. در شکل 3 انواع کندل های ماروبوز آورده شده است.

شکل 3- انواع کندل های ماروبوزو

سایه های بلند در مقایسه با سایه های کوتاه

کندل های با سایه های کوتاه، نشان می دهند که بیشتر معاملات در محدوده قیمت های اولین معامله و آخرین معامله صورت گرفته اند و شمع های دارای سایه های بلند، نشان دهنده این موضوع هستند که معاملات برای مدتی با قیمت های اولین معامله و آخرین معامله فاصله زیادی گرفته اند. در شکل 4، دو کندل با سایه های بلند بالایی و پایینی آورده شده است.

شکل 4- کندل های دارای سایه های بلند بالایی و پایینی

کندل های دارای سایه های بلند بالایی و کوتاه پایینی حاکی از این موضوع هستند که ابتدا خریداران بر فروشندگان غالب و موجب رشد قیمت شده اند اما در نهایت فروشندگان بر خریداران غالب شده و در پایان روز معاملاتی موجب افت قیمت و نزدیک شدن قیمت آخرین معامله به قیمت اولین معامله شده اند. از طرفی کندل های دارای سایه های بلند پایینی و کوتاه بالایی نشان دهنده این موضوع هستند که ابتدا فروشندگان بر خریداران غالب و افت قیمت را موجب شده اند اما در ادامه خریداران موفق به غلبه بر فروشندگان شده اند و در نهایت در پایان روز معاملاتی، با نزدیک شدن قیمت آخرین معامله به قیمت آغازین، سایه بلند پایینی شکل گرفته است.

2- کندل فرفره (Spinning Tops) از الگوهای شمعی در بورس

کندل هایی که دارای سایه های بلند بالایی و پایینی و همچنین بدنه اصلی کوچکی می باشند، فرفره نامیده می شوند. تشکیل کندل های فرفره نشان از شک و تردید میان معامله گران می باشد. در کندل های فرفره، بدنه اصلی کوچک، تغییرات اندک قیمت اولین معامله تا آخرین معامله را نشان می دهد، از طرفی سایه های بلند بالایی و پایینی نشان دهنده این موضوع هستند که هم خریداران و هم فروشندگان طی دوره زمانی معاملاتی فعال بوده اند و تغییرات زیادی را در قیمت رقم زده اند. در کندل های فرفره می توان اینطور برداشت کرد که هیچ یک از فروشندگان و خریداران نتوانسته اند بر دیگری غالب شوند و در نهایت رقابت بین آنها با مساوی خاتمه یافته است.

شکل 5- کندل الگوهای نمودارهای شمعی ژاپنی های فرفره صعودی و نزولی

در صورتی که در یک روند صعودی، پس از یک کندل سفید با بدنه بلند، کندل فرفره شکل بگیرد، می توان انتظار تغییر روند یا حداقل توقف روند صعودی را داشت. از طرفی در صورتی که در یک روند نزولی، پس از یک کندل سیاه با بدنه بلند، کندل فرفره شکل بگیرد، می توان تغییر روند یا حداقل توقف روند نزولی را انتظار داشت.

3- کندل دوجی (Doji)

الگوی دوجی از دیگر الگوهای شمعی در بورس می باشد و به کندل هایی که بدنه ندارند یا بدنه بسیار کوچکی دارند، گفته می شود. وقتی کندلی بدنه ندارد، به این معنی است که فاصله بین قیمت اولین معامله و آخرین معامله آن تقریبا برابر با صفر است و به همین خاطر، در این نوع کندل ها، به جای بدنه یک خط افقی وجود دارد. وقتی کندل دوجی سایه بالایی و پایینی نداشته باشد، به این معنی است که نماد معاملاتی با صف خرید یا صف فروش همراه بوده است. چنین کندلی در بازارهای مالی بین المللی وجود ندارد و صرفا در بورس اوراق بهادار تهران دیده می شود. این نوع کندل دوجی (بدون سایه های بالایی و پایینی) اهمیت کمتری دارد مگر اینکه با حجم قابل توجهی همراه شود که در این صورت می توان آن را حائز اهمیت دانست.

کندل های دوجی با توجه به طول سایه های بالایی و پایینی اشکال مختلفی دارند، برخی از کندل های دوجی، به شکل صلیب، برخی به شکل صلیب معکوس و برخی هم به شکل علامت جمع می باشند. انواع مختلف کندل های دوجی عبارتند از :

• دوجی پایه بلند (Long Legged Doji) : این نوع کندل دوجی، سایه های بالایی و پایینی بلندی دارد و در آن قدرت خریدارن و فروشندگان یکسان است لذا نشان دهنده بی تصمیمی و شک و تردید میان معامله گران می باشد.
• دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji) : سایه بالایی بلندی دارد اما سایه پایینی ندارد. سایه بالایی در این نوع کندل دوجی، نشان دهنده قدرت فروشندگان و ضعف خریداران می باشد.
• دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji) : برعکس دوجی سنگ قبر است یعنی سایه پایینی بلندی دارد اما سایه بالایی ندارد و معمولا نشان دهنده این موضوع است که قدرت خریداران زیاد است.

شکل 6 : انواع کندل دوجی، از الگوهای شمعی در بورس

کندل دوجی نشان می دهد که قدرت خریداران و فروشندگان تقریبا یکسان می باشد و به زودی روند حاکم تغییر خواهد کرد. البته باید توجه داشت که کندل دوجی به تنهایی نمی تواند دلیلی برای تغییر روند باشد و باید به ترکیب آن با سایر الگوهای شمعی بازگشتی اهمیت ویژه ای داد. کاربرد کندل دوجی به روند بازار و همچنین کندل های قبل از خود وابسته است. در صورتی که در یک روند صعودی، پس از یک کندل صعودی با بدنه بلند، کندل دوجی شکل بگیرد، نشان دهنده ضعف خریداران و تغییر روند صعودی می باشد. از طرفی اگر در یک روند نزولی، پس از یک کندل نزولی با بدنه بلند، کندل دوجی شکل بگیرد، نشان دهنده ضعف فروشندگان و تغییر روند نزولی به خنثی یا حتی تغییر روند نزولی به صعودی می باشد. همانطور که در شکل 7 ملاحظه می کنید، شکل گیری کندل دوجی پس از یک کندل صعودی با بدنه بلند، موجب تغییر روند اصلی و به تبع آن افت قیمت شده است.

شکل 7- اصلاح قیمت پس از شکل گیری کندل دوجی از الگوهای شمعی در بورس

روانشناسی کندل های ژاپنی

الگوهای شمعی ژاپنی رقابت بین خریداران و فروشندگان را در یک دوره زمانی نشان می دهد و در نهایت با غلبه یکی بر دیگری، قیمت افزایش یا کاهش می یابد. کندل های ژاپنی با الگوهای نمودارهای شمعی ژاپنی توجه به شکلی که دارند، مفهوم خاص خود را دارند. در ادامه به روانشناسی تک کندل های ژاپنی می پردازیم :

• شمع سفید با بدنه بلند، نشان دهنده قدرت زیاد خریداران در مقایسه با فروشندگان در بیشتر اوقات یک دوره زمانی است.
• شمع سیاه با بدنه بلند، نشان دهنده غالب بودن قدرت فروشندگان در بیشتر اوقات یک دوره زمانی است.
• شمع با بدنه کوتاه نشان دهنده این موضوع است که هیچ کدام از خریداران و فروشندگان نتوانسته اند بر دیگری غلبه کنند و بازار تقریبا در همان جایی که باز شده، بسته شده است.
• شمع دارای یک سایه بلند پایینی نشان دهنده این است که در بخشی از بازار فروشندگان غالب بوده اند اما در نهایت خریداران بر فروشندگان غلبه کرده و موجب رشد قیمت شده اند.
• شمع دارای یک سایه بلند بالایی نشان دهنده این است که در بخشی از بازار خریداران غالب بوده اند اما در نهایت فروشندگان بر خریداران غلبه کرده و موجب افت قیمت شده اند.
• شمع دارای سایه های بلند بالایی و پایینی نشان دهنده این موضوع است که علیرغم تلاش مستمر فروشندگان و خریداران، هیچ کدام نتوانسته اند بر دیگری غلبه کنند، در نتیجه رقابت بین آن ها به صورت مساوی خاتمه یافته است.

انواع الگوهای شمعی ژاپنی

تا به امروز کتاب و مقاله های زیادی در رابطه با انواع الگوهای شمعی در بورس نگاشته شده است. در برخی از این منابع، حدود 55 تا 68 الگو و در برخی هم حدود 105 الگو معرفی شده است. بیشتر الگوهای معرفی شده به صورت بازگشتی و فقط تعداد کمی از آنها ادامه دهنده می باشند. الگوهایی که در انتهای روند صعودی مشابه انتهای روند نزولی موجب بازگشت قیمت و تغییر روند می شوند، معمولا یک اسم دارند اما تعداد کمی از الگوهای شمعی بازگشتی در انتهای روند صعودی با قرینه خود در انتهای روند نزولی نام های متفاوتی دارند. در ادامه به انواع الگوهای شمعی در بورس (بازگشتی و ادامه دهنده) می پردازیم :

1- الگوهای شمعی بازگشتی

الگوهای شمعی بازگشتی، ترکیبی از چند کندل ژاپنی می باشند که معمولا تغییر روند اصلی را نشان می دهند. منظور از الگوی بازگشتی صعودی این است که پس از وقوع این الگو می توان انتظار رشد قیمت را داشت، بنابراین چنین الگویی در انتهای یک روند نزولی تشکیل می شود و باید توجه داشت که هیچ گاه در ادامه یک روند صعودی نباید انتظار شکل گیری چنین الگویی را داشت. از طرفی الگوهای بازگشتی نزولی در انتهای یک روند صعودی تشکیل می شوند و پس از وقوع آن ها می توان انتظار افت قیمت را داشت. معمولا الگوهای شمعی بازگشتی صعودی و نزولی، از 1 تا 3 کندل تشکیل می شوند، بنابراین باید برای تشخیص این الگوها، علاوه بر آخرین کندل به 1 یا 2 کندل قبلی نیز توجه ویژه ای داشت. به طور کلی مهم ترین الگوهای بازگشتی عبارتند از :

• الگوی دوجی (Doji)
• الگوی پوشاننده صعودی (Bullish Engulfing)
• الگوی پوشاننده نزولی (Bearish Engulfing)
• الگوی همر یا چکش (Hammer)
• الگوی همر یا چکش معکوس (Inverted Hammer)
• الگوی مرد دار آویخته (Hanging Man)
• الگوی نافذ (Piercing Pattern)
• الگوی ابر سیاه (Dark Cloud)
• الگوی هارامی صعودی (Bullish Harami)
• الگوی هارامی نزولی (Bearish Harami)
• الگوی ستاره صبحگاهی (Morning Star)
• الگوی ستاره شامگاهی (Evening Star)
• الگوی ستاره ثاقب (Shooting Star)
• الگوی لگد زن (Hicker Signal)
• الگوی سه ستاره (The Tri Star)
• الگوی سه کلاغ سیاه (Three Black Crows)
• الگوی دو کلاغ (Two Crows)
• الگوی دو کلاغ و شکاف صعودی (Upside Gap Two Crows)
• الگوی کمربند (Belt Hold)
• الگوی سه ستاره جنوبی (Three Stars In The South)
• الگوی سه سرباز سفید (Three White Soldiers)
• خطوط برخوردی (Meeting Lines)
• الگوی ساندویچ استیک (Stick Sandwich)
• الگوی سه رودخانه کف ویژه (Unique Three River Bottom)
• الگوی تطبیق کف (Matching Low)
• الگوی شکست یا فرار (The Breakaway)
• الگوی سه شمع درونی صعودی و نزولی (Three Inside Up & Three Inside Down)
• الگوی نردبان کف (Ladder Bottom)
• الگوی بازگشت کبوتر (Homing Pigeon)
• الگوی بلع کودک مخفی شده (Concealing Baby Swallow)
• الگوی سد صعودی (Advance Block)
• الگوی تامل (Deliberation)

2- الگوهای شمعی ادامه دهنده

الگوهای شمعی ادامه دهنده ترکیبی از کندل های ژاپنی می باشند که معمولا تداوم یک روند را نشان می دهند. الگوهای شمعی ادامه دهنده نیز مشابه الگوهای شمعی بازگشتی دارای 2 نوع صعودی و نزولی می باشند. الگوهای ادامه دهنده صعودی در میانه یک روند صعودی و الگوهای ادامه دهنده نزولی در میانه یک روند نزولی شکل می گیرند. معمولا الگوهای شمعی ادامه دهنده از 1 تا 3 کندل تشکیل می شوند، بنابراین برای شناسایی آنها باید علاوه بر کندل آخر، به 1 یا 2 کندل قبلی نیز توجه ویژه ای داشت. به طور کلی مهم ترین الگوهای شمعی ادامه دهنده عبارتند از :

• الگوی شکاف تاسوکی صعودی (Upside Tasuki Gap)
• الگوی شکاف تاسوکی نزولی (Downside Tasuki Gap)
• الگوهای بالا گردن (On and In Neck Line)
• الگوی رخنه (Thrusting)
• الگوی شمع های سفید پهلو به پهلو (Side By Side White Lines)
• الگوی سه شمع یورشی (Three Line Strike)
• الگوی سه گانه های صعودی (Rising Three Method)
• الگوی سه گانه های نزولی (Falling Three Method)
• الگوی خطوط تفکیکی (Separating Lines)
• الگوی سه گانه های شکاف دار صعودی (Upside Gap Three Method)
• الگوی دیلم (Mat Hold)

درباره محمد حسن دانشور

موفقیت در بازارهای مالی نیازمند مهارت های متعددی است. صرف اطلاع از برخی از مفاهیم تحلیل تکنیکال نه تنها نمی تواند به درآمدزایی شما در بازارهای مالی کمک کند بلکه می تواند موجب اشتباه و از دست رفتن سرمایه شما شود. در "پارس سرمایه" تلاش می کنیم با رویکردی متفاوت به آموزش و مشاوره بازارهای مالی بپردازیم تا شما را به متخصصین این عرصه تبدیل کنیم.