آموزش کار با اندیکاتور MACD

بیشتر بخوانید: نحوه دریافت سیگنال از اندیکاتور ایچیموکو

فیلم آموزشی اندیکاتورهای MACD و RSI توسط بهزاد صمدی

اندیکاتورها در حقیقت، نمودارهای کمکی در تحلیل تکنیکال هستند که با استفاده از فرمول های ریاضی و داده های خام نمودار، مانند حجم، قیمت و زمان، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار معامله گران و تحلیلگران قرار می دهند. یک اندیکاتور تکنیکال، چشم انداز متفاوتی از رفتار قیمت را نشان می دهد و مهم نیست که فرمول به دست آوردن آن چه مقدار ساده یا پیچیده باشد؛ در هر حال، یک اندیکاتور خوب، چشم انداز منحصر به فردی از قدرت و جهت حرکت قیمت را فراهم می آورد.
اندیکاتورها به صورت کلی به دو دسته ی پیشرو (Leading) و دنباله رو (Lagging) تقسیم می شوند. اندیکاتورهای پیشرو به طور کلی زودتر از اندیکاتورهای دنباله رو علامت و تغییرات خود را نشان می دهند.

سه عملکرد اصلی اندیکاتورها به شرح زیر است:

● هشدار دادن: یک اندیکاتور می تواند در بررسی دقیق رفتار قیمت، بعنوان هشدار عمل نماید. برای مثال اگر میزان جنبش قیمت (مومنتوم) کم رنگ شود، ممکن است هشداری برای شکست یک سطح حمایت باشد. همچنین اگر یک واگرایی مثبت بزرگ وجود داشته باشد، ممکن است هشداری برای شکست آموزش کار با اندیکاتور MACD یک ناحیه ی مقاومتی باشد.

● تایید گرفتن: اندیکاتورها می توانند در تایید علامت های سایر ابزار و روش های تحلیل تکنیکال ظاهر شوند و می توانند تاییدکننده ی درک تحلیلگر از قیمت باشند. دقت شود که گاهی اوقات، اندیکاتورها علامت هایی را نشان می دهند که در نگاه اول، ممکن است صحیح به نظر برسند اما اگر رفتار قیمت خلاف علامت اندیکاتور باشد، علامت اندیکاتور اعتباری ندارد و می توان نتیجه گرفت که به این دلیل که اندیکاتورها از همان رفتارهای قیمت به دست می آیند، استفاده از اندیکاتورها بدون توجه به رفتار قیمت، یک اشتباه بزرگ در تحلیلگری است.

● پیش بینی کردن: روش هایی وجود دارد که سرمایه گذاران و معامله گران می توانند به کمک اندیکاتوها، به پیش بینی رفتار آینده ی قیمت بپردازند که به دلیل فاصله داشتن از بحث مورد نظر، از پرداختن به آن صرف نظر می شود.

اندیکاتور MACD

این اندیکاتور که در واقع در زمره ی اسیلاتورها قرار می گیرد، یکی از معتبرترین اندیکاتورها در تمام بازارهای مالی محسوب می شود که توسط جرالد اپل ابداع شد.

اجزاء اصلی اندیکاتور MACD:

1. MACD: متشکل از میانگین متحرک نمایی (EMA) با بازه ی 12 روزه که از بازه ی 26 روزه همان میانگین، کسر شده و میانگین سریعتر را تشکیل می دهد.
2. خط هشدار MACD: شامل یک میانگین متحرک نمایی (EMA) با بازه ی 9 روزه که میانگین کندتر را تشکیل می دهد.
3. هیستوگرام MACD: میله هایی که نشان دهنده ی اختلاف و فاصله ی دو خط MACD و خط هشدار آن هستند.

مزایای اندیکاتور MACD :

1. عنصر مهم مومنتوم در آن لحاظ شده است.
2. استفاده از میانگین متحرک ها در ساختار آن، تاییدکننده ی اعتبار آن است.
3. می تواند حرکات جاری بازار را نشان دهد و واگرایی های معتبری دارد.
4. می توان آن را در تمامی تایم فریم ها استفاده کرد.

معایب اندیکاتور MACD :

1. یک اندیکاتور دنباله رو و تاخیری می باشد.
2. برای تعیین سطوح اشباع خرید و اشباع فروش مناسب نیست.
3. مقایسه ی سطوح MACD در هنگامی که قیمت تغییرات زیادی را تجربه کرده است، بسیار دشوار است.

اندیکاتور RSI

این اندیکاتور نیز در زمره ی اسیلاتورها قرار می گیرد و از معتبرترین اندیکاتورهای بازارهای مالی است که ملقب به وزیر اندیکاتورها است و توسط والس وایلدر به وجود آمد. این شاخص، تعداد کندل های مثبت و منفی در بازه ی زمانی خود را مورد مقایسه قرار می دهد و پس از خروج از فرمول، عددی بین صفر تا 100 به دست می آید که این اعداد، هم به تنهایی و هم به صورت یک نمودار کامل کارایی دارند و حاوی اطلاعات زیادی هستند

برخی از نکاتی که در استفاده از این اندیکاتور باید مورد توجه باشند، به شرح زیر است:

1. در محاسبات روزانه بهتر است از دوره ی 14 روزه استفاده شود. (توصیه ی والس وایلدر)
2. اعداد بالای 70 نشان دهنده ی اشباع خرید و اعداد پایین تر از 30 نشان دهنده ی اشباع فروش هستند.
3. واگرایی بین اندیکاتور و قیمت، در زمان قرارگیری اندیکاتور در سطوح اشباع، بسیار اهمیت دارد.
4. سطح 50 اغلب نشان دهنده ی حمایت و یا مقاومت است و عبور از این خط می تواند اهمیت خاصی داشته باشد.

آموزش اندیکاتور MACD در تحلیل تکنیکال

اندیکاتور مکدی نوعی از اسیلاتورها می باشد که به کمک آن می‌توانید سیگنال های خوبی را دریافت کنید. اندیکاتور MACD به شما کمک می کند تا با استفاده از ۳ میانگین متحرک، میزان قدرت، جهت و شتاب یک روند را تعیین کنید. در ادامه قصد داریم به آموزش اندیکاتور MACD در تحلیل تکنیکال بپردازیم.

اندیکاتور MACD در تحلیل تکنیکال

اندیکاتور MACD مخفف عبارت انگلیسی Moving Average Convergence Divergence و به معنی همگرایی (Convergence) و واگرایی (Divergence) میانگین متحرک می باشد.

اندیکاتور MACD در تحلیل تکنیکال به منظور تعیین قدرت، جهت و شتاب یک روند مورد استفاده قرار میگیرد. اندیکاتور MACD اکثرا طبق قیمت پایانی محاسبه می شود.

اندیکاتور مکدی از خانواده اسیلاتورها می باشد و به کمک این اندیکاتور می‌توانید سیگنال های خوبی را دریافت کنید. اندیکاتور MACD به شما می کند تا با استفاده از ۳ میانگین متحرک، میزان قدرت، جهت و شتاب یک روند را تعیین کنید این ۳ میانگین متحرک به شرح زیر می باشند:

• میانگین متحرک ۹ روزه
• میانگین متحرک ۱۲ روزه
• میانگین متحرک ۲۶ روزه

درباره اندیکاتور RSI در تحلیل تکنیکال بیشتر بخوانید

اجزای اندیکاتور MACD

اندیکاتور مکدی از سه جزء تشکیل شده که شامل دو خط مکدی و خط سیگنال و هیستوگرام می باشد. نحوه محاسبه این اجزاء به صورت زیر می باشد:

خط MACD: میانگین متحرک نمایی ۲۶ روزه – میانگین متحرک نمایی ۱۲ روزه

خط سیگنال: میانگین متحرک نمایی ۹ روزه خط MACD

هیستوگرام MACD: خط سیگنال – خط MACD

به زبان ساده محاسبه MACD، با کم کردن میانگین متحرک نمایی ۲۶ دوره از میانگین متحرک نمایی ۱۲ دوره ای انجام میشود.

همانطور که در بالا گفتیم خط سیگنال خطی است که نمایش دهنده‌ی میانگین متحرک نمایی خود MACD می باشد به دلیل اینکه که این خط سیگنال های خرید و فروش را صادر می‌کند.

همچنین اندیکاتور MACD دارای یک نمودار میله‌ای به نام هیستوگرام می باشد که بیانگر فاصله‌ی بین خط MACD و خط سیگنال می باشد.

بیشتر بخوانید: کاربرد فیبوناچی در بازار بورس و تحلیل تکنیکال

MACD در نرم افزارهای معاملاتی

برای استفاده از اندیکاتور MACD در ابتدا وارد نرم افزار معاملاتی خود شده و نام نماد مورد نظر را جست و جو نمایید.

سپس مانند تصویر بالا در قسمت اندیکاتورها، اندیکاتور MACD را جست و جو کرده و بر روی آن کلیک کنید.

در مرحله بعد اسیلاتور مکدی در پایین صفحه همانطور که در تصویر بالا مشاهده می بینید نمایش داده خواهد شد.

آموزش کار و دریافت سیگنال خرید و فروش از اندیکاتور مکدی

قوانین مکدی برای خرید و فروش، آموزش کار و دریافت سیگنال خرید و فروش از اندیکاتور مکدی به شرح زیر میباشد:

قوانین مکدی برای خرید

• هیستوگرام MACD صعودی باشد
• میانگین متحرک با دوره زمانی ۵۰، بالاتر از میانگین متحرک با دوره زمانی ۱۰۰ باشد
• اسیلاتور MACD در منطقه اشباع فروش قرار داشته باشد

قوانین مکدی برای فروش

• هیستوگرام MACD نزولی باشد
• میانگین متحرک با دوره زمانی ۵۰، پایین تر از میانگین متحرک با دوره زمانی ۱۰۰ باشد
• اسیلاتور MACD در منطقه اشباع فروش قرار داشته باشد

سیگنال های خرید و فروش با استفاده از اندیکاتور مکدی – MACD

با استفاده از اندیکاتور مکدی – MACD میتوان سیگنال های خرید و فروش را دریافت کرد که به شرح زیر می باشند:

سیگنال خرید:

دایره سبز رنگ در تصویر زیر جایی است که خط آبی خط قرمز را به سمت بالا قطع کرده و میله های هیستوگرام از فاز منفی وارد فاز مثبت شده‌اند، به معنای سیگنال خرید است.

درباره انواع الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال بیشتر بخوانید

دریافت سیگنال خرید از اندیکاتور MACD:

• اگر میله‌های هیستوگرام زیر خط صفر قرار داشته باشند و خط سیگنال که با رنگ قرمز آموزش کار با اندیکاتور MACD نمایش داده می شود از میله‌های هیستوگرام خارج شده باشد و یا اگر میله‌های هیستوگرام بالای خط صفر بود خط سیگنال به داخل میله‌های هیستوگرام شود سیگنال خرید صادر می شود.
• همچنین اگر خط MACD از ناحیه زیر صفر، خط سیگنال را از پایین به بالا قطع ‌کند سیگنال خرید صادر می شود.

دریافت سیگنال فروش از اندیکاتور MACD:

اگر خط مکدی در ناحیه بالای صفر، خط سیگنال را از بالا به پایین قطع کند سیگنال فروش صادر می شود.

اگر میله‌های هیستوگرام در بالای خط صفر قرار داشته باشد و خط سیگنال از میله‌های هیستوگرام خارج شود سیگنال فروش صادر می شود. البته در صورتی که میله‌های هیستوگرام در پایین خط صفر قرارداشته باشند و خط سیگنال در این موقعیت وارد میله‌های هیستوگرام شود هم سیگنال فروش صادر می شود.

بطور مثال به آخرین دایره آبی در تصویر بالا توجه کنید این ناحیه جایی است که خط آبی‌ خط قرمز را از بالا به سمت پایین قطع کرده و میله های هیستوگرام هم وارد فاز منفی شده‌اند در این وضعیت سیگنال فروش صادر خواهد شد.

بیشتر بخوانید: نحوه دریافت سیگنال از اندیکاتور ایچیموکو

مشاهده‌ی واگرایی‌ها بین قیمت و اندیکاتور مکدی

مشاهده‌ی واگرایی‌های بین قیمت و اندیکاتور MACD یکی از مهم ترین کاربردهای مکدی می باشد. زمانی که روند قیمتی مخالف با روند اسیلاتور باشد واگرایی رخ می دهد.

انواع واگرایی های بین قیمت و اندیکاتور:

واگرایی ها به دو دسته‌ی واگرایی های عادی و مخفی تقسیم و هر یک از آن ها هم به واگرایی های مثبت و منفی تقسیم بندی می شود.

واگرایی های عادی

واگرایی های عادی (Regular Divergenvce) بیانگر معکوس شدن یک روند می باشند. و به دو واگرایی مثبت و منفی تقسیم بندی می شود:

واگرایی منفی (-RD):

واگرایی منفی در انتهای روند صعودی قرار دارد و زمانی تشکیل می شود که قیمت یک سقف جدید به نسبت سقف قبلی خود بسازد ولی اندیکاتور قادر به ثبت سقف جدید نباشد و سقف پایین‌تری را تشکیل دهد.

واگرایی منفی (-RD) بیانگر این است که فشار خرید کاهش یافته ولی تعداد و قدرت خریداران همچنان بیشتر از فروشندگان در بازار می باشد. زمانی که در نمودار واگرایی منفی را مشاهده کردید باید اقدام به مدیریت ریسک کنبد به دلیل اینکه احتمال تغییر روند بیشتر شده است.

واگرایی مثبت (+RD):

واگرایی مثبت در پایان روند نزولی به وجود می آید بگونه ای با ایجاد کف قیمت پایین‌تر، اندیکاتور کف بالاتری را تشکیل می دهد. واگرایی مثبت بیانگر این است که فشار فروش در حال کاهش است و روند نزولی احتمالا به روند صعودی ختم شود.

واگرایی مخفی (Hidden Divergence)

زمانی که واگرایی های مخفی رخ دهد نشان از تاییدی برای ادامه دار بودن روند قیمت‌ها می باشد. واگرایی مخفی به واگرایی مخفی منفی و واگرایی مخفی مثبت تقسیم می شود:

واگرایی مخفی منفی (-HD)

واگرایی مخفی منفی زمانی ایجاد می شود که در نمودار قیمت، قیمت سقف پایین‌تری را نسبت به سقف قبلی تشکیل دهد (روند نزولی باشد) اما در مقابل اندیکاتور سقف بالاتری را به نسبت سقف قبلی تشکیل دهد. زمانی که واگرایی مخفی منفی مشاهده شود انتظار تداوم یافتن روند نزولی را داریم.

واگرایی مخفی مثبت (+HD)

واگرایی مخفی مثبت (+HD) زمانی ایجاد می شود که در نمودار قیمت، قیمت کف بالاتری را نسبت به کف قبلی خود تشکیل دهد، اما در مقابل اندیکاتور کف پایین‌تری را تشکیل می دهد. زمانی که واگرایی مخفی مثبت را شاهد باشیم انتظار تداوم روند صعودی را خواهیم داشت.

اندیکاتور MACD چیست + نحوه سیگنال گیری از آن

اندیکاتور MACD یا اندیکاتور مکدی، با نام اختصاری انگلیسی Moving Average Convergence Divergence در اواخر دهه 70 میلادی توسط جرارد اَپل توسعه داده شد. این اندیکاتور که در شاخه اسیلاتورها (Oscillators) قرار می گیرد یکی از بهترین و موثرترین اندیکاتورهای حرکتی (Momentum) به شمار می رود که در بین تریدرها از محبوبیت بالایی برخوردار است. از اندیکاتور مکدی در تحلیل تکنیکال برای به دست آوردن جهت، شتاب و قدرت در یک روند استفاده می شود. امروز با بررسی مختصر این اندیکاتور روش های سیگنال گیری از آن را نیز برای شما توضیح خواهیم داد.

اندیکاتور MACD چیست؟

اندیکاتور MACD دو روند دنباله رو و میانگین حرکت (Moving Averages) را به یک مومنتوم اسیلاتور تبدیل می کند. این اندیکاتور در حقیقت با تفریق میانگین حرکت سنگین (سریع) از میانگین حرکت سبک (کند) این کار را انجام می دهد. در نتیجه MACD برای تریدرهایی که از استراتژی معاملاتی دنباله روی از بازار (Trend-Following) و بازگشت مومنتوم برای خرید و فروش سهام استفاده می کنند، بهترین گزینه محسوب می شود.

هنگامی که میانگین متحرک در حالت واگرایی، همگرایی و کراس قرار داشته باشد، اندیکاتور MACD در بالا یا زیر صفر نوسان خواهد کرد. در حقیقت تریدرها از طریق تقاطع خطوط، خطوط مرکزی کراس اور و واگرایی می توانند سیگنال های مربوط به خرید و فروش سهام را دریافت کنند. از آنجایی که قابلیت های اندیکاتور مکدی نامحدود است، بنابراین موارد استفاده از آن فقط به شناسایی سطوح اشباع خرید (Overbought) و اشباع فروش (Oversold) محدود نمی شود.

اندیکاتور MACD با نام های Mac-Dee و M.A.C.D نیز شناخته می شود و در پنل پایینی نمودار قیمتی سهام قرار می گیرد.

محاسبه اندیکاتور MACD

خط مکدی: (میانگین متحرک نمایی 20 روزه – میانگین متحرک نمایی 26 روزه)

خط سیگنال: میانگین متحرک نمایی 9 روزه از خط مکدی

هیستوگرام مکدی: خط مکدی – خط سیگنال

خط مکدی (MACD line) را می توان با تفریق میانگین متحرک نمایی (EMA) بلند مدت (26 روزه) از میانگین متحرک نمایی کوتاه مدت (20 روزه) بدست آورد؛ البته به خاطر داشته باشید که قیمت نهایی (Closing price) سهام برای این میانگین متحرک ها مورد استفاده قرار می گیرد.

یک میانگین متحرک نمایی 9 روزه از خط مکدی بر روی نمودار ترسیم می شود تا به عنوان یک خط سیگنال برای شناسایی چرخش قیمتی مورد استفاده تریدرها قرار گیرد. هیستوگرام مکدی نیز تفاوت بین MACD line و خط سیگنال 9 روزه را نشان می دهد. زمانی که خط مکدی بالاتر از خط سیگنال باشد، هیستوگرام مثبت و اگر خط مکدی پایین تر از خط سیگنال باشد، هیستوگرام منفی خواهد بود.

بازه زمانی 9، 12 و 26 به صورت پیش فرض در تنظیمات MACD وجود دارد. البته شما می توانید با توجه به اهداف و شیوه معاملاتی خود مقادیر دیگری را با آن ها جایگزین کنید.

تفسیر اندیکاتور MACD

اندیکاتور مکدی درباره واگرایی (Divergence) و همگرایی (Convergence) دو میانگین متحرک هستند. همگرایی زمانی اتفاق می افتد که دو میانگین متحرک به سمت یکدیگر حرکت کنند و واگرایی زمانی رخ می دهد که دو میانگین از یکدیگر فاصله می گیرند. میانگین متحرک کوتاه مدت (12 روزه) از سرعت بالایی برخوردار بوده و مسئول بیشتر تحرکات MACD است در حالی که میانگین متحرک 26 روزه آهسته بوده و واکنش کمتری نسبت به تحرکات قیمتی از خود نشان می دهد.

خط مکدی همیشه در بالا و پایین خط صفر یا همان خط مبنا نوسان دارد. کراس یا عبور از خط میانی (مبنا) نشان می دهد که EMA دوازده روزه از EMA بیست و شش روزه عبور کرده است. البته جهت این خطوط به جهت برخورد میانگین متحرک بستگی دارد. مکدی مثبت نشان می دهد که EMA 12 روزه بالاتر از EMA 26 روزه قرار دارد و هر چقدر که فاصله EMA کوتاه مدت از EMA بلند مدت بیشتر شود، مقادیر مثبت نیز (مومنتوم رو به بالا) شتاب افزایشی خواهند داشت.

منفی بودن مکدی نیز نشان می دهد که EMA 12 روزه پایین تر از EMA 26 روزه قرار دارد. در حقیقت اگر EMA کوتاه مدت و بلند مدت به یکدیگر نزدیک شوند، مقادیر منفی نیز (مومنتوم روبه پایین) نیز افزایش خواهد یافت.

در مثال بالا، منطقه زرد رنگ، خط مکدی در ناحیه منفی را نشان می دهد زیرا معاملات EMA 12 روزه در زیر EMA 26 روزه قرار گرفته است. اولین کراس (فلش مشکی) در اواخر ماه سپتامبر اتفاق افتاده و مکدی به درون ناحیه منفی وارد می شود زیرا همان طور که مشاهده می کنید فاصله دو میانگین متحرک 12 و 26 روزه از یکدیگر بیشتر شده است.

رنگ نارنجی نیز مقادیر مثبت MACD را نشان می دهد به گونه ای که EMA 12 روزه بالاتر از EMA 26 روزه قرار گرفته است. دقت داشته باشید که خط مکدی در این مدت در زیر 1 (خط چین قرمز) قرار دارد؛ به عبارت دیگر این موضوع نشان می دهد که فاصله بین دو میانگین متحرک خیلی زیاد (کمتر از 1 پوینت) نیست.

کراس اور خط سیگنال

کراس اور خط سیگنال یکی از متداول ترین سیگنال های اندیکاتور MACD به شمار می رود. خط سیگنال در واقع یک میانگین متحرک 9 روزه از خط مکدی است که در شناسایی نقاط تغییر قیمت به تریدرها کمک می کند. اگر خط مکدی از خط سیگنال عبور کند، یک کراس اور صعودی رخ خواهد داد. در صورتی که اگر خط مکدی به زیر خط سیگنال کشیده شود با یک کراس اور نزولی روبرو خواهیم شد. کراس اور با توجه به قدرت تحرکات قیمتی تا چند روز یا هفته طول خواهید کشید.

تریدرها هنگام استفاده از این سیگنال باید نهایت دقت را داشته باشند. اگرچه مکدی محدودیت بالا و پایین ندارد اما تریدرها می توانند با استفاده از یک ارزیابی ساده بصری، بیشترین میزان قیمت قبلی را تخمین زنند. اگر مومنتوم با افزایش روبرو شود، حرکت بزرگی در روند قیمتی سهام ایجاد خواهد شد. اگرچه این حرکت ممکن است ادامه داشته باشد ولی سرعت مومنتوم احتمالا کندتر شده و سیگنال تقاطع خط سیگنال را ایجاد خواهد کرد. نوسانات قیمتی در سهام نیز باعث افزایش تعداد کراس اور خواهند شد.

نمودار زیر سهام کمپانی IBM, را نشان می دهد که دارای EMA 12 روزه (سبز)، EMA 26 روزه (قرمز) و اندیکاتور 9،12 و 26 روزه MACD است. در طی بازه زمانی 6 ماهه خط سیگنال و خط مکدی 8 بار با یکدیگر برخورد داشته اند که 4 مورد آن در بالا و 4 مورد در پایین رخ داده است. نقطه زرد رنگ در نمودار روند فوق العاده افزایشی خط MACD را نشان می دهد که به بالاتر از 2 نیز رسیده است.

2 کراس اور خط سیگنال نزولی نیز در ماه های April و May اتفاق افتاده اما همانطور که مشاهده می کنید تراز قیمتی کمپانی IBM به روند رو به رشد خود ادامه داده است. اگرچه شتاب صعودی بازار بعد از موج ناگهانی کندتر شده است اما هنوز هم در مقایسه با شتاب یا مومنتوم نزولی در ماه April و May قدرتمندتر محسوب می شود. سومین کراس اول خط سیگنال نزولی نیز در ماه May رخ داده که سیگنال خوبی را در اختیار تریدرها قرار داده است.

کراس اور خط صفر ( خط مبنا)

کراس اور خط صفر نیز یکی دیگر از سگنال های متداول در اندیکاتور MACD به شمار می رود. کراس اور صعودی زمانی رخ می دهد که خط مکدی در جهت مثبت از بالای خط مبنا عبور کند؛ به عبارت دیگر EMA 12 روزه بالای EMA 26 روزه قرار خواهد گرفت. البته حرکت منفی خط مکدی به زیر خط مبنا نیز نشان دهنده کراس اور منفی خواهد بود؛ این موضوع زمانی رخ می دهد که EMA 12 روزه در زیرز EMA 26 روزه قرار بگیرد.

کراس اور خط صفر با توجه به قدرت روند می تواند تا چند روز یا چند ماه دوام بیاورد. تا زمانی که روند صعودی پایداری وجود داشته باشد. میزان مکدی نیز مثبت خواهد ماند و در صورت نزولی شدن روند قیمتی به شکل منفی درخواهد آمد. نمودار زیر که متعلق به روند قیمتی سهام PHM است حداقل 4 کراس اور خط مبنا را در طی زمان 9 ماه نشان می دهد. سیگنال های بدست آمده از این نمودار به خوبی کار می کنند زیرا بعد از کراس اور خط مبنا، روند بسیار پر قدرت ظاهر شده است.

نمودار زیر نیز مربوط به سهام CMI است که 7 کراس اور خط مبنا را در بازه زمانی 5 ماهه نشان می دهد. برخلاف سهام PHM، این نمودار سیگنال خوبی را در اختیار تریدرها قرار نمی دهد چرا که روند قیمتی بعد از کراس اور بسیار ضعیف است.

نمودار بعدی که متعلق به سهام شرکت 3M است نز یک کراس اور خط صفر صعودی در March 2009 و یک کارس اور خط صفر آموزش کار با اندیکاتور MACD نزولی در فوریه سال 2010 را نشان می دهد. این سیگنال 10 ماه دوام آورده است. به عبارت دیگر EMA 12 روزه به مدت 10 ماه بالاتر از EMA 26 روزه قرار داشته است که قدرت روند را نشان می دهد.

واگرایی

واگرایی زمانی اتفاق می افتد که اندیکاتور MACD از روند قیمتی سهام فاصله گیرد. اگر سهام کف قیمتی پایین تری را تشکیل دهد و MACD کف قیمت بالاتری را ثبت کند، آنگاه واگرایی صعودی اتفاق خواهد افتاد. کف قیمتی پایین در قیمت سهام در واقع روند نزولی را تایید می کند در حالی که کف قیمت بالا در مکدی، حرکت نزولی کمتری را نشان می دهد. مادامی که MACD در منطقه منفی باشد، مومنتوم نزولی از مومنتوم صعودی جلوتر است. آهسته بودن مومنتوم نزولی در برخی اوقات خبر از معکوس شدن آموزش کار با اندیکاتور MACD روند یا رالی قابل ملاحظه ای خواهد داد.

نمودار زیر یک واگرایی صعودی در روند قیمتی سهام کمپانی گوگل را نشان می دهد. در وهله اول توجه داشته باشید که برای شناسایی واگرایی، قیمت نهایی یا همان Closing Price سهام در نظر گرفته شده است. نکته بعدی این است که گوگل و خط مکدی آن هر دو در ماه اکتبر و اواخر نوامبر جهش پیدا کرده و کف های قیمتی به وجود آورده اند. در این تصویر کاملا مشخص است که اندیکاتور مکدی کف قیمتی بالاتر و گوگل کف قیمتی پایین تری را در ماه نوامبر تشکیل داده اند. در اوایل ماه دسامبر، اندیکاتور MACD با یک واگرایی صعودی و کراس اور خط سیگنال روبرو شده است، در نهایت جهت روند سهام گوگل با شکست مقاومت برعکس شده است.

واگرایی نزولی نیز زمانی اتفاق می افتد که سهام اوج قیمتی بالاتر و خط مکدی اوج قیمتی پایین تری را تشکیل دهند. اوج قیمتی بالاتر برای سهامی با روند صعودی عادی است اما اوج قیمتی پایین تر در مکدی مومنتوم صعودی کمتری را نشان می دهد. اگرچه مومنتوم صعودی ممکن است کمتر باشد اما تا زمانی که MACD مثبت است، مومنتوم صعودی از مومنتوم نزولی جلوتر حرکت خواهد کرد. به عبارت دیگر حرکت صعودی رو به افول در برخی اوقات می تواند تغییر جهت روند یا کاهش قیمت چشم گیری را پیش بینی کند.

نمودار زیر که متعلق به سهام کمپانی Gamestop است، یک واگرایی نزولی را از ماه آگوست تا اکتبر نشان می دهد. اوج قیمتی سهام به بالای 287 رسیده است اما خط مکدی در مقایسه با اوج قیمتی قبلی خود سطح پایین تری را تشکیل داده است. کراس اور خط سیگنال و شکست حمایت نیز در اندیکاتور مکدی نزولی بوده است. همانطور که در نمودار قیمتی مشاهده می کنید، در ماه نوامبر سطح حمایت به صورت ناگهانی شکسته شده و به سطح مقاومت تبدیل شده است (خط چین قرمز). این شکست فرصت دیگری برای فروش یا فروش کوتاه مدت را در اختیار تریدرها قرار می دهد.

استفاده از واگرایی باید با دقت بسیار بالایی انجام شود چرا که واگرایی نزولی اغلب در روند های صعودی و قدرتمند ایجاد شده و واگرایی صعودی معمولا در روند قیمتی ضعیف به وجود خواهد آمد. روندهای قدرتمند در بیشتر اوقات با یک صعود جدی آغاز می شوند که همین امر موجب افزایش حرکت صعودی MACD خواهد شد. البته با ادامه یافتن روند صعودی، سرعت آن کمتر شده و در نتیجه خط MACD به تدریج افول خواهد کرد. مومنتوم صعودی نیز ممکن است به قدر کافی قدرتمند نباشد ولی تا زمانی که خط MACD بالاتر از صفر باشد از مومنتوم نزولی جلوتر حرکت خواهد کرد.

نتیجه گیری

اندیکاتور MACD یک اندیکاتور فوق العاده است که می تواند روند و مومنتوم آن را یکجا نمایش دهد. از این اندیکاتور می توان در نمودارهای روزانه، هفتگی و یا ماهانه نتایج خوبی داشته باشد. تنظیمات استاندارد و پیش فرض برای MACD همان EMA های 12 و 26 روزه است که تریدرها می توانند برای افزایش حساسیت نمودارآن را به 5 و 35 روزه تغییر دهند. به خاطر داشته باشید که مکدی نمی تواند مانند اندیکاتور RSI مناطق فروش یا خرید بیش از حد را به شما نشان دهد. بنابراین در کنار این اندیکاتور باید از دیگر اندیکاتورها و اوسیلاتورها نیز استفاده کنید.

اطلاعات جامع و کامل در باره ی اندیکاتور MACD (مک دی)

ساعد نیوز: اندیکاتور MACD مخفف عبارت Moving Average Convergence Divergence است . این عبارت به معنی همگرایی (Convergence) و واگرایی (Divergence) میانگین متحرک است. این اندیکاتور ابداع آقای جرالد بی اپل است . از این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال برای به دست آوردن قدرت ، جهت و شتاب در یک روند استفاده می شود .

اندیکاتور MACD مک دی چیست؟

اندیکاتور MACD مخفف عبارت Moving Average Convergence Divergence است . این عبارت به معنی همگرایی (Convergence) و واگرایی (Divergence) میانگین متحرک است . این اندیکاتور ابداع آقای جرالد بی اپل است . از این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال برای به دست آوردن قدرت ، جهت و شتاب در یک روند استفاده می شود .این اندیکاتور در اغلب موارد با استفاده از قیمت پایانی محاسبه می شود . بر خلاف اندیکاتور های دیگر اندیکاتور MACD فرمول سختی برای محاسبه خود ندارد.

انواع اندیکاتور MACD

اندیکاتور به اصطلاح اکثر فارسی زبانان مک دی دو نوع دارد ،
MACD جدید
MACD قدیم
که از لحاظ ظاهری با هم مقداری تفاوت دارند . در اینجا هر دو این اندیکاتور ها را برای شما آموزش می دهیم . در شکل زیر دو نوع و شکل اندیکاتور MACD قدیم (classic MACD) و جدید را مشاهده می کنید. همانطور که می بینید با وجود اینکه کارایی هر دو تقریبا مشابه است اما از نظر ظاهری با هم تفاوت دارند که در این مطالب کاربرد هر دو را توضیح می دهیم.

بخش های اندیکاتور MACD (مک دی)

اندیکاتور مک دی کلاسیک(در شکل بالا اندیکاتور بالایی) شامل یک هیستوگرام (خطوط عمودی مشکی) و دو خط است که در اینجا این دو خط با آبی و قرمز نشان داده شده اند . خط قرمز رنگ با نام خط سیگنال (Signal) و خط آبی رنگ با نام خط MACD شناخته می شوند. اندیکاتور MACD جدید نیز از یک هیستوگرام و یا همان نمودار میله ای و خط قرمز رنگ که همان خط سیگنال است تشکیل شده است

کاربرد اندیکاتور MACD

همانطور که گفته شد از اندیکاتور MACD استفاده های متفاوتی می شود . از جمله محاسبه واگرایی MACD همانطور که در شکل زیر می بینید زمانی که واگرایی در اندیکاتور MACD و خط روند اتفاق افتاده است بعد از آن ریزش سهم ایران خودرو اتفاق افتاده است و برعکس این موضوع نیز صادق است.

همچنین زمانی که دو خط سیگنال و مک دی همدیگر را قطع می کنند آموزش کار با اندیکاتور MACD نیز نوعی سیگنال خرید و فروش محسوب می شود که البته به تنهایی قابل استفاده نیست و باید حتما در کنار ابزار های دیگر تحلیل تکنیکال درست استفاده شود ، در شکل زیر این نوع سیگنال را همزمان در هر دو اندیکاتور نشان داده ایم.

از اندیکاتور مکدی برحسب مورد در موارد دیگری مثل موج شماری امواج الیوت و یا تلفیق با اندیکاتور های دیگر برای خرید و فروش استفاده می شود که بسته به جای خود در همانجا باید آموزش دید.

نحوه محاسبه در مک دی قدیم و جدید و توضیح اجزا MACD

خط MACD = تفاضل میانگین نمایی ۱۲ روزه قیمت از ۲۶ روزه آن
MACD = [stockPrices,12]EMA – [stockPrices,26]EMA
خط سیگنال : میانگین نمایی ۹ روزه اندیکاتور MACD
signal = [MACD,9]EMA
هیستوگرام MACD در مک دی کلاسیک: تفاوت بین خط سیگنال و خط مک دی است ، به همین خاطر هر زمان که این دو به هم رسیده اند هیستوگرام نیز صفر شده است
در مک دی جدید خط سیگنال تبدیل به همان هسیتوگرام و یا نمودار میله ای شده است . اگر دقت کنید در اندیکاتور پائینی که مک دی کلاسیک است هیستوگرامش دقیقا مثل خط MACD نوسان می کند . و خط قرمز رنگ همان خط سیگنال است
نکته مهم : برای استفاده درست از اندیکاتور MACD لازم نیست فرمول و نحوه محاسبه آن را بدانید فقط استفاده از کاربرد های آن کافیست.

مک دی یا RSI

یکی از مزایای اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (RSI) نشان دادن نواحی است که در آنها قیمت تحت عنوان قرار گرفتن در ناحیه ی اشباع فروش یا اشباع خرید طبقه بندی می شود.
اندیکاتور مکدی رابطه ی بین دو میانگین متحرک را اندازه گیری می کند در حالی که شاخص قدرت نسبی (RSI)، نسبت تغییر قیمت را در ارتباط با سقف ها و کف های اخیر اندازه گیری می کند. تحلیلگران برای داشتن دید بهتری از بازار اغلب از هر دو اندیکاتور برای تحلیلهای خود استفاده می کنند.
هر دوی این اندیکاتورها برای اندازه گیری مومنتوم بازار (اندازه ی حرکت) استفاده می شوند. اما از جایی که هر کدام از آنها از فاکتورهای مختلفی را اندازه گیری می کنند گاهی نشانه های متضادی را ارائه می دهند. به عنوان مثال ممکن است RSI برای مدتی بالای ناحیه 70 قرار گیرد که نشان می دهد بازار در ناحیه ی اشباع خرید قرار گرفته است اما مکدی نشان دهنده ی افزایش مومنتوم در جهت صعودی یا خرید باشد.
یکی از محبوب ترین، کاربردی ترین و در عین حال ساده ترین اندیکاتورها، اندیکاتور مکدی (MACD) یا است. مکدی در واقع یک اُسیلاتور به منظور نشان دادن رابطه ی بین دو میانگین متحرک (مووینگ اوریج) قیمتی است.
در نمایش نموداری مکدی ،اجزای اندیکاتور به صورت دو خط مکدی و خط سیگنال و جزء سوم که هیستوگرام باشد نمایش داده می شود. MACD، با کم کردن میانگین متحرک نمایی 26 دوره از میانگین متحرک نمایی 12 دوره محاسبه و به صورت خط نمایش داده می شود. خطی که نمایش دهنده ی میانگین متحرک نمایی خود MACD است نیز خط سیگنال نامیده می شود، چراکه سیگنالهای خرید و فروش را صادر می کند. اندیکاتور مکدی اغلب با نمودار میله ای به نام هیستوگرام بر روی خود همراه است که نشان دهنده ی فاصله ی بین خط MACD و خط سیگنال است.
هنگامی که میانگین متحرک نمایی 12 دوره ای (خط آبی) بالای میانگین متحرک نمایی 26 دوره (خط قرمز) قرار می گیرد، اندیکاتور مکدی دارای ارزشی مثبت و هنگامی که به زیر آن می رود ارزشی منفی دارد. فاصله ی بین مکدی و خط مبنا (Base Line) نشان دهنده ی فاصله ی بین دو میانگین متحرک نمایی است.
از اندیکاتور مک دی به سه روش اصلی می توان در معاملات بهره برد:

در معاملات با اندیکاتور مکدی مدیریت سرمایه، اعمال فیلترهای بیشتر برای ورود به معامله و دریافت تاییدیه های بیشتر اهمیت پیدا می کند. هر کدام از سه کاربرد معاملاتی را می توان با هم ترکیب کرد و سیستم جدیدی برای معاملات ایجاد کرد. این فیلترها و تاییدیه ها احتمال سیگنالهای کاذب را کاهش می دهند اما باعث کاهش سود در معاملات می شوند.

اجزای تشکیل دهنده اندیکاتور MACD

اندیکاتور مکدی از دو عامل میله ها و خط سیگنالی قرمزرنگ و خط مکدی آبی رنگ تشکیل شده است. در حالت اول وقتی میله ها از بالا به سطح صفر نزدیک می شوند، نشان دهنده حمایت از سهم و اگر میله ها از پایین به سطح صفر نزدیک شوند نشان دهنده مقاومت سهم است. به صورت خلاصه سطح صفر در این نوع از اندیکاتور، نقش حمایتی و مقاومتی را ایفا می کند.

چگونه از اندیکاتور MACD سیگنال بگیریم؟

• همان طور که گفته شد اندیکاتور مکدی از دو بخش میله ها و خط سیگنالی تشکیل شده است. در این میان تقاطع میله ها و خط سیگنال بسیار بااهمیت است. به بیان دیگر، هرگاه شاهد ورود خط سیگنال در محدوده مثبت به درون میله ها باشیم (در محدوده بالای سطح صفر)، می تواند نشان دهنده سیگنال خرید باشد و بالعکس؛ یعنی چنانچه خط سیگنال درون میله ها بوده و در حال خارج شدن از آن باشد، سیگنال خروج از سهم خواهد بود. در محدوده منفی ها این فرآیند برعکس عمل می کند. به این معنا که اگر خط سیگنال در محدوده منفی آموزش کار با اندیکاتور MACD وارد میله ها شود سیگنال فروش و اگر خط سیگنال در محدوده منفی که در حال خروج از میله ها است مشاهده شود، سیگنال خرید در نظر خواهیم گرفت.

محدودیت های MACD

- یکی از اصلی ترین مشکلات واگرایی این است که بسیاری اوقات سیگنالی برای روند معکوس احتمالی ایجاد می کند اما در عمل روند معکوس نمی شود.
- مشکل دیگر این است که واگرایی، نمی تواند معکوس شدن تمام روندها را پیش بینی کند. به عبارت دیگر، این اندیکاتور سیگنال های زیادی از معکوس شدن روند اعلام می کند ولی این اتفاق نمی افتد اما از پیش بینی برخی روندهای معکوس واقعی باز می ماند.
- واگرایی مثبت کاذب (false positive divergence) هنگامی اتفاق می افتد که قیمت یک دارایی در محدوده رنج (روند خنثی) حرکت کند، بطور مثال بعد از یک روند در یک الگوی مثلث (triangle pattern).
- کند شدن مومنتوم قیمت (حرکات قیمت در محدوده رنج یا کند شدن روند) باعث می شود، حتی در صورت عدم وجود یک روند معکوس حقیقی، MACD از بالاترین حد خود فاصله گرفته و به سمت خطوط صفر متمایل شود.

مثالی از واگرایی

واگرایی ها به شرایطی از بازار گفته می شود که تضادی آشکار بین قیمت و ابزارهای دیگر تحلیل تکنیکال ایجاد شده و نشان دهنده چرخش های کوچک و بزرگ بازار، در آینده است. این وضعیت بیانگر ضعف روند بوده و از قریب الوقوع بودن تغییر روند حکایت دارد.
به بیان دیگر واگرایی به معنی ضعف یک روند بوده و زمانی مشاهده می شود که قیمت و اندیکاتور در خلاف جهت یکدیگر حرکت می کنند.

چگونه با اندیکاتور مکدی کلاسیک درست معامله کنیم ؟

اندیکاتور میانگین متحرک همگرایی-واگرایی یا به طور خلاصه اندیکاتور مکدی کلاسیک (MACD)، توسط گرالد اپل (Gerald Appel) معرفی شد. آنچه باعث مفید بودن این اندیکاتور می شود ترکیب برخی از اصول اسیلاتورها با تفسیر عبور یک میانگین متحرک دوگانه می باشد.

اجزای اندیکاتور مکدی کلاسیک

در اندیکاتور مکدی کلاسیک دو خط دیده می شود، در صورتی که در حقیقت در محاسبات از 3 خط استفاده شده است. در این اندیکاتور، خط سریع تر که خط MACD نامیده می شود، اختلاف بین دو میانگین متحرک نمایی می باشد. دوره های زمانی این دو خط میانگین متحرک به صورت رایج 12 و 26 می باشند که البته در صورت نیاز توسط تحلیل گران قابل تغییر است. خط کندتر که خط اخطار نامیده می شود معمولا یک میانگین متحرک نمایی 9 دوره ای از خط MACD است. اغلب معامله گران به طور کلی از دوره های زمانی 12، 26 و 9 استفاده می کنند که می توانند این دوره های زمانی روز یا هفته باشند.

هیستوگرام شامل میله های عمودی است که از اختلاف بین خطوط اندیکاتور MACD (خط MACD و خط اخطار) به دست می آید. هیستوگرام، خط صفر مخصوص به خودش را دارد. زمانی که خطوط اندیکاتور MACD آموزش کار با اندیکاتور MACD در تراز مثبت باشند و خط سریع تر در بالای خط کند باشد، هیستوگرام بالای خط صفر قرار می گیرد. در شکل 1 اجزای اندیکاتور مکدی کلاسیک نشان داده شده اند. همانطور که مشخص است هر جا که خط MACD بالای خط اخطار قرار گیرد، هیستوگرام بالای خط صفر واقع می شود و در صورتی که خط MACD پایین خط اخطار قرار گیرد، هیستوگرام پایین خط صفر قرار می گیرد. البته باید توجه داشته باشید که رنگ های دو خط MACD و اخطار و همچنین هیستوگرام، در نرم افزارهای مختلف تحلیل تکنیکال متفاوت و حتی توسط کاربران نیز قابل تغییر می باشند.

ارزش واقعی هیستوگرام زمانی مشخص می شود که فاصله بین دو خط MACD و اخطار در حال بازتر یا بسته تر شدن است. زمانی که هیستوگرام در بالای خط آموزش کار با اندیکاتور MACD صفر خودش قرار می گیرد اما شروع به کاهش به سمت پایین می کند، روند صعودی در حال تضعیف است. برعکس زمانی که هیستوگرام در زیر خط صفر قرار دارد و شروع به بالا رفتن به سمت خط صفر می کند، روند نزولی در حال از دست دادن پتانسیل اش می باشد.

شکل 1- اجزای اندیکاتور مکدی کلاسیک

اخطارهای خرید و فروش در اندیکاتور MACD

اخطارهای خرید و فروش در زمان تقاطع دو خط صادر می شوند. عبور رو به بالای خط MACD (خط سریع تر) از خط اخطار (خط کندتر)، اخطار خرید و عبور رو به پایین خط سریع تر از خط کندتر، اخطار فروش محسوب می شود. به طور کلی خطوط اندیکاتور MACD در بالا و پایین خط صفر نوسان می کنند. به این خاطر است که این خطوط همانند یک اسیلاتور عمل می کنند.

زمانی که خطوط اندیکاتور مکدی کلاسیک تا حد زیادی در بالای خط صفر فاصله می گیرند، شرایط خرید هیجانی محسوب می شود و همین طور وقتی در پایین خط صفر با یکدیگر فاصله زیادی دارند، فروش هیجانی رخ می دهد. بهترین اخطار خرید، زمانی است که قیمت ها کاملا در زیر خط صفر قرار می گیرند.

شکل 2- اخطار خرید و فروش در نمودار روزانه نماد ثاباد با استفاده از اسیلاتور مکدی

واگرایی در اسیلاتور مکدی

واگرایی منفی یا نزولی زمانی به وقوع می پیوندد که خط روند ترسیم شده از دو قله در نمودار قیمت، صعودی باشد اما خط روند مناظر با آن در هیستوگرام نزولی باشد. همچنین واگرایی مثبت یا صعودی زمانی به وقوع می پیوندد که خط روند ترسیم شده از دو حفره در نمودار قیمت نزولی اما خط روند متناظر با آن در هیستوگرام صعودی باشد. معمولا واگرایی مثبت و منفی در انتهای روندهای بازار شکل می گیرند و نشان دهنده این موضوع می باشند که روندهای کنونی سهم به زودی تغییر می کنند. بنابراین با توجه به توضیحات ارائه شده، معمولا واگرایی مثبت در انتهای روند نزولی و واگرایی منفی در انتهای روند صعودی موجب بازگشت قیمت و تغییر جهت روند می شوند.

هر چند واگرایی مثبت و منفی با استفاده از اندیکاتور مکدی اخطار خرید و فروش می باشد اما اخطار خرید و فروش واقعی فقط زمانی صادر می شود که هیستوگرام از خط صفر خودش عبور کند و یا به عبارتی دو خط MACD و اخطار با یکدیگر برخورد کنند. هر چرخش در هیستوگرام، اخطار زود هنگامی درباره تضعیف روند موجود است. چرخش های هیستوگرام بهترین کاربرد را برای نشان دادن اخطارهای به موقع درباره پایان وضعیت موجود دارند اما خطرناک ترین کار این است که از چرخش های هیستوگرام به عنوان بهانه ای برای انجام معامله برخلاف جهت روند موجود استفاده شود.

شکل 3- واگرایی مثبت در نمودار روزانه نماد وبملت

شکل 4- واگرایی منفی در نمودار روزانه نماد فاذر

ترکیب هفته ها و روزها

درست مانند همه اندیکاتورهای تکنیکال، اخطارهای مربوط به نمودارهای هفتگی مهمتر از اخطارهای نمودارهای روزانه است. بهترین راه برای ترکیب آنها به این صورت است که اخطارهای هفتگی برای تعیین جهت بازار و از اخطارهای روزانه برای تعیین نقاط ورود و خروج از بازار استفاده شود. اخطار روزانه وقتی ارزش دارد که موافق اخطارهای هفتگی باشد. در این روش اخطارهای هفتگی به عنوان فیلترهای روند برای اخطارهای روزانه عمل می کنند. این کار از انجام معامله در خلاف جهت روند موجود جلوگیری می کند. دو سیستم که این اصل در آنها رعایت شده MACD و استوکاستیک ها می باشند.

معایب اندیکاتور مکدی

هر چند استفاده از هر اندیکاتوری مزایا خاص خود را دارد، اما هر کدام معایبی نیز به همراه دارند که اندیکاتور مکدی کلاسیک نیز از این موضوع مستثنی نمی باشد. در ادامه به دو مورد از معایب اندیکاتور MACD می پردازیم :

1- با توجه به اینکه اندیکاتور مکدی کلاسیک بر پایه میانگین های متحرک بنا شده است، از اندیکاتورهای پیرو یا تاخیری به حساب می آید. به طور کلی نمی توان از اندیکاتورهای تاخیری در بازارهای بدون روند استفاده نمود جرا که اخطارهای اشتباه صادر می کنند. مجدد به شکل 2 توجه نمایید، در بخشی از نمودار قیمت که روند بر آن حاکم نیست، اندیکاتور مکدی اخطارهای اشتباه صادر کرده است. بنابراین باید توجه داشته باشید که از اندیکاتور مکدی فقط در بازارهای روند دار استفاده کنید.

2- با توجه به اینکه اندیکاتور MACD فاقد مرز بالایی و پایینی مشخصی می باشد که بتواند حرکات آن را محدود کند، نمی توان از آن برای تشخیص سطوح اشباع خرید و اشباع فروش به طور موثری استفاده نمود.

درباره محمد حسن دانشور

موفقیت در بازارهای مالی نیازمند مهارت های متعددی است. صرف اطلاع از برخی از مفاهیم تحلیل تکنیکال نه تنها نمی تواند به درآمدزایی شما در بازارهای مالی کمک کند بلکه می تواند موجب اشتباه و از دست رفتن سرمایه شما شود. در "پارس سرمایه" تلاش می کنیم با رویکردی متفاوت به آموزش و مشاوره بازارهای مالی بپردازیم تا شما را به متخصصین این عرصه تبدیل کنیم.